Sayı 26: Aşk ve Doğu
Stok Durumu: Stokta Var
TARİH
Halil İnalcık Otman Baba ve Fâtih Sultan Mehmed
EDEBİYAT
Muhammet Nur Doğan Dîvan Şiirinde Aşk
Ahmet Atillâ Şentürk Osmanlı Şiirinde “Aşk”a Dair
Ahmet İnam Andelîb-i Gûyânın Yolculuğu Olarak Aşk
Laurent Mignon Işk ve Aşkın Buluştuğu ve Ayrıştığı Yer: Nizâr Kabbâni ve Cemal Süreya’nın Şiirinde Sevgili ve Mesaj
Acem Ağırsemâî Şeyh Gâlib
DOĞU MASALI
Ali Duymaz İncil ile Furkan Arasında Bir Aşkın Hikâyesi: Kerem ile Aslı
Gülşen Çulhaoğlu Şeyhî’nin Hüsrev ü Şîrîn Mesnevisi’ndeki Aşk İlişkileri
KADIN
Anneamarie Schimmel Sûfîlikte Dişil Unsurlar
Yedi Askı İmriülkays
İRAN
Uğur Kömeçoğlu Gençlik, Gündelik Yaşam, Beden-Mekân Siyaseti ve İran
Eski Mısır’dan Tarlalarda Buluştuğumuz Sevgiliye Hoş Türküler
TİYATRO
S. Dilek Yalçın Çelik Lâle Devri: Bir Lâle Muamması, Masal Diyarı Şiir Gibi Bir Aşk ...
RESİM
Emine Önel “Tasavvufî Aşk Şehidi” Hallac-ı Mansur ve Akyavaş’ın Resmindeki Yansıması
KENZ
Mustafa Kara Sinan Paşa ve Aşk
Süleyman Derin Mevlâna Celâleddin Rumi’nin Sevgi Anlayışı
KİMYA-İ SAADET
Heraklitus, dünyayı tanımak isteyen insanların onu en ince ayrıntılarına kadar öğrenmesi gerektiğini söylüyor. Aşkın Doğu’ya açılan kalbi, üstelik bir ayrıntı da değil... Doğu’da söylenmiş herhangi bir şiir veya sözün kabuğuna, detayına evrenin tüm güzelliklerinin sığdırılmaya çalışıldığı estetik bir tavrı görüyoruz. Doğu’da aşk, dünyanın yekûnudur.
ו
Celâleddîn Rûmî, aşkın yüzlerce dirilişten daha büyük bir görkeme sahip olduğuna inanır. Çünkü diriliş, zaman ve mekâna bağlı bir eylemken, aşk sınırsızdır ve beş yüz kanadıyla yeryüzünün derinliklerine çoktan uzanmıştır.
λ
Doğu’nun her diyarında aşkın binbir resmi var. Anadolu’nun âşık geleneği, Hint kıtasının hiçlik öğretileri, sûfîlerin birlik ve bütünlük felsefesi aşkın değişen renkleridir. Dîvan edebiyatına bir “aşk edebiyatı”, tasavvuf felsefesine de bir “aşk felsefesi” denilebilir. Sûfî yaşam terbiyesi aşkın ince ve zarif tanımlarıyla doludur: Bu tanımlardan biri Hallac’ınkidir: “Bir şey ancak anlamı kendinden daha ince olan bir şeyle açıklanabilir. Anlamı aşktan daha ince olan bir şey de yoktur; o hâlde aşk nasıl açıklanabilir?”
٭
“Her âşık Platoncudur”: Mutlak güzelliğe ilişkin bilgi, âşığın sevgilisine dair bildiği yegâne masum bilgidir. Sevgili bütündür, sonsuzdur ve tamdır. Âşık bundan ötesini açıklayamaz.
μ
İdealleştirilmiş yüksek tepelerin ardında aşk var, aşağılarda ise bütün aşk ilişkilerinde görülen korku ve güçsüzlük, şüphe ve kıskançlık gibi Platonik duyguların umutsuz ve kara rüzgârları esmeye başlar.
מ
Bir kültürün içinden süzülüp gelen âşıklar hep aklımızdadır. Efsanevi aşk kahramanları ilham veren duyguların derinlikleriyle olduğu kadar kültürleriyle de aşk sanatının koruyucu melekleri olmuşlardır. Leyla ile Mecnun’da Arap hikâyelerinin birçok merhalesinden geçeriz. Yusuf ile Züleyha’nın aşkı inanç motifi üzerinde ilerler. Kerem ile Aslı’da, Anadolu’nun kozmolojisini, söz ve inançlarını, farklı halkların farklı tarihlerini okuruz.
שּ
Aşka dair şu sevimli buluş: Maddi aşk ve manevi aşk ayrımı! Bu ancak sınırlı bir gerçeği dile getirebilir. Hint, İran ve Osmanlı uygarlıklarının aşk kültürleri ne denli manevi öğeler içerirse, Sokrates’ten Dostoyevski’ye kadar uzanan çizgide Batı’nın erdem ve endişe yüklü mistik yolculuğu da o kadar manevidir.
צּ
Kasîdelere, gazellere, dîvanlara binlerce aşk tanımı sığdırılmıştır. Mecazların ve kinâyelerin ucunda aşk vardır. Aşkın olmadığı hiçbir masal anlatılamaz. Gül ile bülbülün hikâyesi, âşık ile mâşukun hikâyesidir. Kuşların sohbeti sevgililerin de sohbetidir.
Ф
Muhibbî’den...
Hayâtum hâsulum ‘ömrüm şerâb-ı kevserüm ‘adnüm
Bahârum behcetüm rûzum gülüm ey verd-i handânum
Çenârum seyr ü seyrânum gülistân ile bostânum
Merâmum dürr-i şehvârum sabahûm sohbetüm şamûm
Neşâtum ‘işretüm bezmüm çerâgum neyyirüm şem‘üm
Turunc u nâr u nârencüm benüm şem‘-i şebistânum
![]() |
||
Ay | Taksit Tutarı | Toplam Tutar |
Tek Çekim | ₺ 14,40 | |
3 | ₺ 4,80 | ₺ 14,40 |
6 | ₺ 2,40 | ₺ 14,40 |
9 | ₺ 1,60 | ₺ 14,40 |
-
facebook
-
twitter