• Şâir ve Patron: Patrimonyal Devlet ve Sanat Üzerinde Sosyolojik Bir İnceleme

Şâir ve Patron: Patrimonyal Devlet ve Sanat Üzerinde Sosyolojik Bir İnceleme

  • 125,00 TL
  • 87,50 TL


  • Stok Durumu: Stokta var
  • 24 Saatte Kargoda

Türk edebiyatı sahasında çığır açıcı bu risâlede Halil İnalcık, Osmanlı Divan şâirlerini ve şiirini sosyolojik bir yaklaşımla ele almakta, en eski arşiv malzemelerini kullanarak patronajın bu sanat tarzı üzerinde belirleyici etkisini analiz etmektedir.

Osmanlı İmparatorluğu’ndaki sanat ve iktidar ilişkisini Max Weber’in patrimonyal devlet yapısı tanımlamasından yola çıkarak inceleyen İnalcık, patrimonyal bir yapıya sahip toplumlarda bilim adamı ve sanatçının üretimini “mutlak egemen bir hükümdar”ın nasıl belirlediğini açıklamaktadır.

“İnalcık hocanın eseri; bizzat şiir ve sanattan anlayan hükümdarın devlet mülkünü yani patrimonunu elinde tutan bir patron olması, sanatçıları gönendirmesi, bütün sanat faaliyetini ve sanatçının toplum hiyerarşisinde tutacağı yerin hükümdardan elde edeceği inayete bağlı olduğunu anlatıyor. Sanatçının içine girdiği desise ve çekişme dünyası bile bu eksen etrafında örgütlenmektedir. İnalcık hoca; M. Subtelny ve Bodroligeti gibi Orta Asya tarihi uzmanlarının eserlerine dayanarak Timurlular devrindeki sanat muhitini tasvir ediyor. Orada ilim ve sanatlar sarayın etrafında gelişiyordu. O dönemle bir paralellik kurarak Osmanlı dünyasındaki patronaj kurumunu da ele alıyor. Latîfî, Kınalızâde, Sehî gibi tezkirecilerin onlarcasını tetkik eden Halil İnalcık hoca çok canlı örnekler veriyor. Tezkireciler şairlerin toplumdaki yerini tayin eden edebiyat eleştirmenleriydi. Ama asıl önemli unsur sanattan anlayan ve kendisi de şiirle uğraşan padişahın takdiriydi. Sanatçının refahı buna bağlıydı… Nitekim Halil hoca bu mekanizmanın dışında kalan büyük şairi yani Fuzuli’yi sosyolojik yönden tam yerine oturtmuştur.” [İlber Ortaylı]


  • Yazar: Halil İnalcık
  • Kitabın Başlığı: Şâir ve Patron: Patrimonyal Devlet ve Sanat Üzerinde Sosyolojik Bir İnceleme
  • Yayına Hazırlayan: Taşkın Takış
  • Kapak Tasarımı: Harun Ak
  • Dizi Bilgisi: Doğu Batı Yayınları - 5; Edebiyat Dizisi - 1
  • Basım Bilgileri: 10. Basım / Eylül 2022 [1. Basım / Nisan 2013]
  • Sayfa Sayısı: 92
  • ISBN: 978-975-8717-04-0
  • Kapak Resmi: Lâmi‘î Çelebi: Meşâirü’ş-Şûarâ.
  • Boyutları: 13,5 x 21

I. Patrimonyal Devlet ve Sanat

II. Osmanlı Saray Kültürünün Gelişmesi ve Osmanlı Divan Şu’arâsı

III. Patron ve Klâsik Şiirde Sanat Anlayışı

IV. Şu’arâ Tezkirelerinde Şâir ve Patron

V. Fuzûlî ve Patronaj

VI. İn’âm Defterlerinde H. 909-917 Yıllarında Bağış Alan Şâirlerin Menşei ve Mesleği

Kaynakça
Dizin

Halil İnalcık (1916-2016)

1942 yılında Tanzimat ve Bulgar Meselesi adlı tezi ile doktora yaptı. 1972 yılına dek DTCF’de Osmanlı ve Avrupa Tarihi dersleri verdi. Yine aynı yıl Chicago Üniversitesi Tarih Bölümü’ne “Osmanlı Tarihi Üniversite Profesörü” olarak davet edildi. 1986 yılında buradan emekli oldu. 1972’de Chicago Üniversitesi’ne davet edilmiş ve 1986 yılına kadar bu üniversitede Tarih bölümünde ders vermiştir. Türkiye ve Türkiye dışında birçok üniversite tarafından Fahri doktora unvanı verilmiş olan Halil İnalcık, Türk Dışişleri Bakanlığı Yüksek Hizmet Madalyası’na, 2003 yılında Kültür Bakanlığı Sanat ve Kültür Büyük Ödülü’ne, 2008’de TBMM onur ödülüne lâyık görülmüştür. İnalcık, uluslararası alanda da birçok akademinin üyesidir. Başlıca Eserleri: The Ottoman Empire: The Classical Age 1300-1600, (Londra, 1973) (İngilizce dört baskısı yapıldı; yedi Balkan dili ile Arapçaya çevrildi); Fatih Devri Üzerinde Tetkikler ve Vesikalar, (Ankara, 1954); Hicrî 835 Tarihli Sûret-i Defter-i Sancak-i Arvanid, (Ankara, 1954); Studies in Ottoman Social and Economic History, (Londra, 1985); The Ottoman Empire: Conquest, Organization, and Economy, (Londra, 1978); The Middle East and Balkans under the Ottoman Empire: Essays on Economy and Society, (Bloomington, 1993); Osmanlı İmparatorluğunun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, I (İstanbul, 2000). History of Humanity (editör, Peter Burke ile birlikte, 1999, Unesco) Osmanlı’da Devlet, Hukuk, Adalet (Eren, 2000), Makaleler I (Doğu Batı, 2005), Makaleler II, (Doğu Batı, 2008). Devlet-i Aliyye-Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar, (İş Bankası, 2008).