Gabriel Tarde

Gabriel Tarde (1843-1904)

Jean-Gabriel de Tarde, Fransız sosyolog, sosyal psikolog ve modern suçbiliminin öncülerindendir. Toulouse ve Paris’te hukuk eğitimi almıştır. Collège de France’ta felsefe dersleri vermiş ve Sarlat’da yargıçlık yapmıştır. Tarde, Taklidin Yasaları eseriyle akademik ve entelektüel çevrelerde tanınmaya başlamıştır. Düşüncesi ve eserleri, sosyoloji alanında popüler ve etkili bir isim olan Durkheim’ın gölgesinde kalmıştır, ancak kendisi Durkheim’ın en önemli eleştirmenlerinden biri olmuştur. Eserleri ölümünden sonra, özellikle Gilles Deleuze ve Bruno Latour gibi düşünürlerin etkisiyle yeniden keşfedilmiş ve böylece Tarde sosyoloji ve felsefe alanlarında yeniden etkili bir isim haline gelmiştir. Tarde’ın sosyoloji anlayışına göre birey kendi vasıflarıyla, yönelimleriyle, arzu ve inançlarıyla toplumsal alanda hareket eder, öteki bireyleri etkiler ve onlardan etkilenir. Toplumsal hayat bu etkileşimlerin bir bütünüdür. Kütle halinde hareket eden bir yığın, kendi içinde değişim yaratmaz, zira buna imkân vermez. Fakat toplum değişip dönüşen bir şey olduğuna göre, o halde değişimin kaynağını yığında değil, tekil olanda, bireyde aramak lazımdır. Değişim, farklılaşma kitlesel bir hareketle değil, bireysel atılımla, bireysel inisiyatifle başlar. Başlıca eserleri: Karşılaştırmalı Suçbilim (1886), Taklidin Yasaları (1890), Monadoloji ve Sosyoloji (1893), Ekonomik Psikoloji (1902).