Henry David Thoreau
Henry David Thoreau (1817-1862)
Amerikalı yazar, şair, doğa
bilimci, düşünür, eylemci. Massachusetts, Concord’da doğdu ve hayatının büyük kısmını bu kasaba ve civarında geçirdi. 1837’de Harvard Üniversitesi’nden
mezun oldu; çeşitli meslek ve zanaatlarla uğraşsa da asıl işi
daima doğa gezginliği
ve yazarlıktı. Genç yaştan itibaren Ralph Waldo Emerson ve çevresinden
etkilendi, ama güçlü karakteri sayesinde kendi yolunu çizdi. 1845’te Walden
Gölü’nün kıyısında bir kulübe inşa etti ve iki yıllık bir orman hayatı
deneyimi yaşadı, bundan yola çıkarak
ünlü yapıtı Walden’ı kaleme aldı.
Sağlıklı ve doğru
bir yaşam etiği
ve poetikası kurmak için insanın tüm benliğiyle
Doğa’ya dolaysızca
yönelmesi, Doğa’daki İnsan olması
gerektiğini savundu. Benimsediği toplumdan uzak, doğaya yakın
yaşam tarzıyla
bir model oluşturdu; “Sivil İtaatsizlik” ve “İlkesiz
Yaşam” gibi yazılarıyla toplum eleştirisinin
de çarpıcı örneklerini verdi. New
England Transandantalizminin hem sembolik hem de ayrıksı figürlerinden biri olan Thoreau, çevreci hareketin de
öncüsü sayılır. Yaşarken
denemeleri, şiirleri, edebiyat incelemeleri,
konferansları ve çevirileriyle ancak sınırlı bir etki yaratan ve kitaplarından yalnızca
A Week on the Concord and Merrimack Rivers (1849) ve Walden’ı (1854) yayımlatabilen
yazar, daha sonra basılan yapıtlarıyla
Amerikan ve Dünya edebiyatının devlerinden birine dönüştü. Notlandırılmış tam metin olarak Türkçeye
ilk kez çevrilen Geziler (Excursions, 1863) yazarın ölümünden sonra yayımlanan ilk kitabıdır ve doğa
ve yürüyüş üzerine denemelerden oluşur. Thoreau’nun diğer yapıtları, The Maine Woods (1864), Cape Cod
(1865), A Yankee in Canada (1866) ve Princeton University Press tarafından basılan
toplu eserlerinin büyük kısmını oluşturan günlükleridir. Etkilediği çok sayıda önemli
isim arasında G. Eliot, John Muir, L. Tolstoy, M. Gandhi,
Emma Goldman, Charles Ives, Martin Luther King ve B.F. Skinner sayılabilir.