Benedictus (Baruch) Spinoza
Benedictus (Baruch) Spinoza (24 Kasım 1632 - 21 Şubat 1677)
Felemenkli Yahudi filozof. Portekiz kökenli zengin bir tüccar ailesinin oğludur. Annesini altı yaşında kaybetti. 1638’de büyük olasılıkla Amsterdam’daki Yahudi erkek okuluna başladı. Sıkı bir Talmud eğitimi aldı. Öğrenimi süresince Yahudiliğin geleneksel öğretilerinden ve kutsal metin yorumlarından gitgide uzaklaştı. Zamanla görüşlerinden dolayı Yahudi cemaati tarafından 1656’da aforoz edildi; sivil yönetim de kısa bir süre için Amsterdam’a girmesini yasakladı. Spinoza uzun bir dönem Cizvit arkadaşı Francis van den Enden’in Amsterdam’daki okulunda kaldı. Latincesini ilerletti, Yunanca öğrendi. Mercek yapımında uzmanlaşan Spinoza geçimini bu yolla kazanıyordu, ayrıca özel dersler de verdi. Descartes’ın Principia Philosophiae’sine geometrik bir yorum getirdiği yapıtının büyük bölümünü ve Ethica’nın ilk kitabını Rijnsburg’da yazdı.
Spinoza felsefesi hem Descartes’ın felsefesinden etkilenerek oluşmuş, hem de bu felsefeye bir tepki olarak gelişmişti. Ayrıca Ortaçağ felsefesinden özellikle Yahudi felsefesinden etkilenmişti. Spinoza, metafiziği bütünüyle anlaşılır kılacak bir sistem kurulabileceğine inanıyordu. Ethica adlı başyapıtı düşünce sistemini kavramak açısından oldukça önemlidir. Bu eserinde aklı kullanarak insanlığı en üst bilgiye ulaştırmayı amaçladı. Haziran 1665’e değin ilk tasarladığı biçimiyle Ethica’nın üç bölümünü tamamladı. 1670 yılında Amsterdam’da imzasız yayımlanacak olan Tracatatus Theologico-Politicus (Teolojik-Politik İnceleme) üzerinde çalıştı.
18. yüzyıl boyunca bir tanrıtanımaz olarak görülen Spinoza, Almanya’da özellikle Lessing ve Goethe, İngiltere’de Coleridge’in çabaları sonucunda saygınlık kazanmaya başladı. Ve sonrasında mutlak idealistlerden Marksistlere kadar pek çok düşünür onun yapıtlarında kendi öğretilerinin temellerini buldu.
Gösterilen: 1 ile 2 arası, toplam: 2 (1 Sayfa)