Ludwig Wittgenstein
(Josef Johann) Ludwig Wittgenstein
26 Nisan 1889’da Viyana’da doğdu. Avusturya demir çelik endüstrisinin kurucularından Karl Wittgenstein’ın oğlu, çok yetenekli sekiz kardeşin en küçüğüydü. Berlin Charlettenburg’da iki yıl makine mühendisliği öğrenimi gördü. Matematiğin temellerine karşı geliştirdiği ilgiyle, mantık ve felsefe çalışmalarına yöneldi. Russell’ın Principles of Mathematics’ini ve Frege’yi okudu, yeni mantık konusunda öğrenim görmek için Cambridge’e gitti. I. Dünya Savaşı başlayınca, gönüllü olarak Avusturya ordusuna yazıldı. Savaş boyunca mantık ve felsefe notları tuttu. Cephede yanından hiç ayırmadığı defterlere kaydettiği bu notlarda, Tractatus’taki öğretisinin temellerini attı. 1919’da toplumsal yaşama dönerken, Tractatus’la bütün felsefi sorunları nihai çözümlerine kavuşturduğunu düşünüyordu. Felsefeyi bırakarak ilgisini başka alanlara çevirdi. 1921’de babasının ölümü üzerine kendisine kalan muazzam mirası dağıtarak, beş parasız kalmayı seçti. Bir öğretmen yetiştirme okuluna katıldı ve 1926’ya kadar Aşağı Avusturya’nın çeşitli bölgelerinde ilkokul öğretmenliği yaptı. Öğretmenliği bıraktıktan sonra Viyana yakınlarında bir manastırda kısa bir süre bahçıvanlık yaptı. İzleyen iki yıl içinde kız kardeşinin Viyana’da yaptırdığı evin planını çizdi ve inşaat işlerini idare etti. 1929’da âni bir kararla ve Tractatus’un bazı öğretilerine karşı giderek büyüyen memnuniyetsizliklerle yeniden felsefeye döndü. Cambridge Trinity College’ta öğretim üyesi oldu. 1939’da Cambridge Üniversitesi’nde felsefe kürsüsüne atandı. 1930’dan itibaren, Cambridge’in küçük sınıflarında hemen her yıl verdiği derslerde, bir grup öğrenci karşısında Tractatus’tan ayrı, yeni bir felsefe geliştirdi. Hitler’in Avusturya’yı işgalinden sonra İngiliz vatandaşlığına geçti. 29 Nisan 1951’de Cambridge’de kanserden öldü.
Başlıca Eserleri: Tractatus Logico-Philosophicus (1922; Tractatus Logico-Philosophicus, çev. Oruç Aruoba, Metis Yayınları, 2016), Philosophical Investigations (1953; Felsefi Soruşturmalar, çev. Haluk Barışcan, Metis Yayınları, 2014), The Blue and Brown Books (1958; Mavi Kitap, Kahverengi Kitap, çev. Doğan Şahiner, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2007), Zettel (1967; Zettel, çev. Doğan Şahiner, Nisan Yayınları, 2004), Remarks on Colours (1977; Renkler Üzerine Notlar, çev. Ahmet Sarı, Salkımsöğüt Yayınları, 2007), On Certainty (1969), Culture and Value (1970) (Kesinlik Üstüne; Kültür ve Değer, Doğan Şahiner, Metis Yayınları, 2009), Philosophical Grammar, (1974; Felsefi Gramer).