Bir ulusun hafızası hangi ögelerden oluşur? Alışılmış ve tekrar edilegelen yıldönümleri, bayram ve kutlamalar, şenlikler, anma törenleri ve övgü sözleri bir halkın hafızasında hangi büyük boşlukları doldurur? Hafızanın somutlaştığı yapılar, kentin mimarisi, anıt ve müzeler, arşiv ve mezarlıklar, tarihsel anlamı olan ve sonsuzluğu çağrıştıran her türden mekân, hafıza içinde ne tür bir sürekliliğe kavuşur? Bir ülkenin ortak mirası, mitleri, sembolleri ve dili nasıl çözümlenmelidir?
Pierre Nora, Fransa örneğinden hareketle bir ulusun geçmişten günümüze çatışmalarını ve sürekliliğini inceler. “Hafıza mekânları” kavramı aracılığıyla “tarih”in geçmişten farklı olarak bugün hangi koşullarda yeniden üretildiğini büyük bir ustalıkla ortaya koyar:
“Ulus, aynı zamanda hem kendi içindedir hem de dışında: Manevidir ama zaman içindedir, tarihseldir ama coğrafya içindedir, ideolojiktir ama tenseldir, belirsizdir ama sınırları vardır, evrenseldir ama tekillik içindedir, ebedidir ama kronoloji içindedir.”
- Yazar: Pierre Nora
- Kitabın Başlığı: Hafıza Mekânları
- Fransızca Özgün Metin: Les Lieux de mémoire
- Çeviren: Mehmet Emin Özcan [Fransızca]
- Yayına Hazırlayanlar: Taşkın Takış - Ufuk Coşkun
- Kapak Tasarımı: Harun Ak
- Dizi Bilgisi: Doğu Batı Yayınları - 374; Tarih Dizisi - 52
- Basım Bilgileri: 2. Basım: Kasım 2022 (1. Basım: Dost Kitabevi Yayınları, Şubat 2006)
- Sayfa Sayısı: 334
- ISBN: 978-625-8123-29-6
- Boyutları: 13,5 x 21
- Kapak Resmi: Paris Bulvarları ve Sokakları, 1846.
Sunuş
Hafıza ile Tarih Arasında: Mekânlar Sorunsalı
1. Tarih-Hafızanın
Sonu
2. Tarihin Hafızayı
Ele Geçirmesi
3. Hafıza Mekânları:
Bir Başka Tarih
Cumhuriyet’ten Ulus’a
Lavisse’in
Fransa Tarihi: Pietas Erga Patriam
1. Tarih ve Ulus
Yeni Sorbonne’un Kuruluşu
Lavisse’in Merkezî Konumu
Gerçekleştirilen Ulus
2. Arşiv ve Ulus
Belgeye Dayalı Hafıza
Devletin Arşiv Hafızası
Arşivin Etkisi
3. Eleştirel Hafıza
ve Cumhuriyetçi Ulus
Histoire de France’ın
Tarihçesi
Onaylanan Ulusal Hafıza
Hafızanın Cumhuriyetçileştirilmesi
Ek 1: Fransa Tarihi
Planı
Başlangıcından Devrime Fransa Tarihi
Fransız Devrimi’nden 1919 Savaşına Çağdaş
Fransa Tarihi
Ek 2: Fransa
Tarihi’ne Katkıda Bulunanlar
Devlet Anıları: Commynes’den de Gaulle’e
1. Anılar Hafızası
2. Bir Geleneğin
Gelenekleri
3. Devlet Anıları
ve Devletin Hafızası
Ulus-Hafıza
Fransa’lar: Fransa Tarihi Nasıl Yazılmalı?
Kuşak
1. Kavramın
Güzergâhı
2. Modelin Tarihsel
Oluşumu
3. Hafıza Banyosu
Anma Törenleri Çağı
1. Anmanın Biçim Değiştirmesi
2. Ulusaldan Ortak
Malvarlığına
3. Hafıza Ânı
Dizin
Pierre Nora
1931 yılında Grenoble’da doğdu.
II. Dünya Savaşı’ndan sonra Paris’e gelerek önce Carnot
Lisesi’nde daha sonra da Louis-le-Grand Lisesi’nde öğrenim
gördü. Edebiyat, felsefe ve tarih alanında yüksek öğrenimden
sonra 1958’de öğretmen olarak Oran’a, Lamoricière Lisesi’ne atandı.
İki
yıl
sonra Les Français en Algérie (Cezayir’de Fransızlar)
adında
bir kolektif psikoloji denemesi yazdı. Singer-Polignac bursuyla Küba’ya,
Çin’e ve ABD’ye gitti. Paris Siyasal Bilimler Enstitüsü’nde önce asistan sonra
uzman asistan oldu. 1977 yılında l’École des hautes études en
sciences sociales’e tez yöneticisi olarak atandı ve tarihyazımı
ve ulus konularında uzmanlaştı. 1999’da Québec’te Université Laval’da
onursal doktora aldı. 1966 yılında René Julliard yayınlarında
başladığı “Archives” dizisini sürdürdü ve yaklaşık
yüz kitap yayımladı. Bundan sonra Gallimard’da
“Bibliothèque des sciences humaines” dizisini kurdu. 1980 yılında
yöneticisi olduğu Le Débat dergisini kurdu. Centre national du
livre’de “Librairie européenne des idées”nin başkanlığını yaptı, Fransız Ulusal Kütüphanesinin yönetim
kurulunda çalıştı. 1988 yılında Diderot-Universalis ödülünü, 1991 yılında
Louise Weiss-Bibliothèque nationale ödülünü aldı. Fransız Akademisi’nin tarih alanında
verdiği
Gobert ödülüne layık görüldü, aynı
yıl
Ulusal tarih büyük ödülünü aldı. 7 Haziran 2001 tarihinde Fransız
Akademisi üyeliğine seçildi. Dictionnaire critique de la Révolution
française, Tableau N.R.F. de la littérature française, Entretiens du
patrimoine, Daedalus gibi birçok dergi ve yayın organında çok sayıda
makalesi vardır.
Mehmet Emin Özcan
Ankara
Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Fransız
Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı
öğretim
üyesi. Fransız Edebiyatı, genel ve karşılaştırmalı
edebiyat, kültür tarihi, Türk edebiyatı alanlarında çalışmaları bulunmaktadır.
Honoré de Balzac, Mircea Eliade, François Hartog,
Marcel Gauchet, Philippe Borgeaud, Hugo Pratt, Marguerite Duras, Philippe
Boulle, Jean-Marie Guéhenno, Jean-Pierre Vernant ve Jean Bottéro’dan çevirileri
bulunmaktadır.
