Lizbon: Her Turistin Görmesi Gerekenler
- 230,00 TL
-
161,00 TL
- Stok Durumu: Stokta var
- 24 Saatte Kargoda
Nasıl ki kimi yazarların isimleri yaşadıkları kentle özdeşleşmişse benzer bir durum Fernando Pessoa için de geçerlidir. Dostoyevski’yi Petersburg’dan, Joyce’u Dublin’den ve Kafka’yı Prag’dan ayrı düşünemeyeceğimiz gibi Pessoa’yı da Lizbon’suz düşünemeyiz. Bu kentleri ziyaret ettiğimizde en çok da sevdiğimiz yazarların ruhunu anlamayı dener, nasıl bir iklimde yaşadıklarını ve hangi mekânları paylaştıklarını merak ederiz.
Huzursuzluğun Kitabı’nı yazan Fernando Pessoa, şimdi biraz olsun ferahlayalım diye bizi bir Lizbon turuna çıkarıyor. Müzeleri, meydanları, bahçeleri ve mimari yapılarıyla her adımda bize eşlik ediyor. Lizbon’u ziyaret edenlerin öncelikle uğraması gereken yerlerin bir listesini veriyor. Son derece nesnel bir dil ve üslup kullanarak görevini bir rehber ustalığıyla yerine getiriyor. Kendisiyle çıkılacak bir Lizbon gezisinde hiçbir yeri atlamamaya çalışıyor:
“Lizbon’u oluşturan ve geniş bir alana yayılan düzensiz, rengârenk ev yığını, en harikulade manzaraların izlenebileceği en az yedi gözlem noktasına sahip yedi tepe üzerine yayılmıştır.
Deniz tarafından gelen yolcuya Lizbon, uzak bir noktadan bile, rüyada beliriveren ve güneşin altın sarısı ışıklarının şenlendirdiği parlak mavi gökyüzüne yaslanmış sade ve zarif bir hayal gibi görünür. Kubbeler, anıtlar ve eski hisarlar işte sanki bu nefis makamın, bu kutlu bölgenin çok uzaklardaki habercileriymiş gibi evlerin oluşturduğu yığının arasından yukarılara doğru yükselen birer çıkıntı oluştururlar.”
- Yazar: Fernando Pessoa
- Kitabın Başlığı: Lizbon: Her Turistin Görmesi Gerekenler
- Özgün Metin: Lisbon: What the Tourist Should See
- Çeviren: Hakan Atay [İngilizce]
- Yayına Hazırlayan: Erkan Uzun
- Kapak Tasarımı: Mr. Z & Z
- Fotoğraf Arşiv Taraması: Emiralp Emre
- Dizi Bilgisi: Doğu Batı Yayınları - 462; Edebiyat Dizisi - 100
- Basım Bilgileri: 2. Basım: Temmuz 2025 (1. Basım: Pharmakon Yayınevi, 2018.)
- Sayfa Sayısı: 154
- ISBN: 978-625-6194-32-8
- Boyutları: 13,5 x 21
Çevirmenin Önsözü: Huzursuzluğun Kitapçısı:
Gerçekleşmeden Gerçekleşmiş Bir Ankara-Lizbon Seyahati
Lizbon Kitabının Doğu Batı Baskısı için Ek
Fernando Pessoa ve Parça Parça Lizbon
Lizbon: Her Turistin Görmesi Gerekenler
Lizbon Gazeteleri
Queluz Üzerinden Bir Sintra Gezisi
Türkçede Pessoa: Her Okurun Görmesi Gerekenler, 1993-2025
Fernando António Nogueira Pessoa
13 Haziran 1888’de Portekiz’in başkenti
Lizbon’da dünyaya geldi. Altı yaşındayken
babası
Joaquim de Seabra Pessoa’yı kaybetti. Annesi Maria
Magdalena Pinheiro Nogueira’nın Portekiz’in Güney Afrika
konsolosuyla evlenmesinin ardından Durban şehrinde
yaşamaya
başladı.
Üniversite öğrenimi görmek üzere on yedi yaşında
Lizbon’a geri döndü ve şehirden bir daha hiç ayrılmadı.
Durban’daki ilk günlerinde beliriveren hayalî bir arkadaşla
bütün hayatı değişmişti.
Yıllar
sonra Chevalier de Pas adındaki bu arkadaşın
(ve adını
unuttuğu
bir başkasının)
farklı
isimlere, mizaçlara ve tarzlara sahip şair, yazar, düşünür
ve çevirmenler yaratma eğiliminin başlangıç
noktası
olduğunu
söyleyecekti. Daha Güney Afrika’dan ayrılmadan önce bu eğilim
ilk meyvelerini vermeye başladı.
Tek başına O
Palrador (Geveze) ve A Palavra (Söz) adında
iki gazete çıkardı. Bu gazetelerde yazan,
çizen, bilmece soran, bulmaca hazırlayan elli kadar farklı
karakter yaratmıştı. Lisedeyken başladığı İngilizce şiir yazma alışkanlığıyla birlikte bu çocukluk eğilimini de Lizbon’a taşımıştı. Kısa
sürede birçok arkadaş edindi; bu sefer sadece
hayalî karakterler değil, kanlı
canlı
gerçek arkadaşlar da vardı aralarında.
Özellikle yirmi yedi yaşında Paris’te bir otel odasında
canına
kıyan
Mario de Sá-Carneiro’yla çok yakınlaştı.
Birlikte Portekiz modernizminin kült dergisi Orpheu’yu çıkardılar.
Pessoa ayrıca Empresa Íbis adında bir matbaa ve yayınevi
kurdu. Yazdığı İngilizce şiirleri
yayımladı. İngilizce
ve Fransızcadan
yaptığı çevirileri gene farklı adlarla yayımlama
hayalleri kurdu ama başarılı
olamadı. Sırasıyla
Álvaro de Campos, Ricardo Reis ve Alberto Caeiro isimleriyle yazdığı farklı şiirler
çeşitli
dergilerde boy göstermeye başlamıştı.
Ayrıca
ölümünden yıllar sonra Livro do Desassossego (Huzursuzluğun Kitabı) adıyla
bir araya getirilip yayımlanacak fragmanlar kaleme
alıyor,
bazılarını
dergilere gönderiyordu. 1928 itibarıyla artık
güçlü bir edebî tutum hâlini alan çocukluk eğilimine “heteronimismo”
(“heteronimizm”) diyecek ve temel heteronimlerini bütün edebiyatı
kapsayacak şekilde ilişkilendirmenin arayışına girecekti. 1935 yılında
Lizbon’da son nefesini verene dek devam etti bu çabası.
Portekizce olarak yayımlanan tek eseri 1934’te
Portekiz diktatörü António de Oliveira Salazar’ın başında
olduğu
hükümete bağlı Ulusal Propaganda Bakanlığı tarafından açılan
bir yarışmada
ikincilik ödülü kazanan Mensagem (Çağrı)
adında
dört başı
mamur bir şiir kitabı oldu. Hayata veda ettiği
30 Kasım
1935’ten önceki gece hasta yatağının
yanındaki
sehpaya şu İngilizce
notu bıraktı:
“I know not what tomorrow will bring” (“Yarın ne getirecek bilmiyorum”).
Bu zarif cümle, hayatı boyunca okültizmle,
medyumlukla ve astrolojiyle yakından ilgilenen şairin
kırk
yedi yıllık kısa
ömrünün tılsımlı
bir ifadesi olarak yankılanmaya devam etti.
Hakan Atay
1977’de Gaziantep’te doğdu,
Antalya’da büyüdü. ODTÜ Felsefe mezunu. Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı’nda
yüksek lisans yaptı. Fernando Pessoa’nın heteronimlik
projesiyle Alain Badiou ve Gilles Deleuze’ün felsefi programları
arasındaki
ortaklığa
dikkat çeken tezi “Guarding the Thought: Heteronymy and Philosophy” (“Düşünceyi
Muhafaza Etmek: Heteronimlik ve Felsefe”) ile SUNY-Binghamton Karşılaştırmalı
Edebiyat Bölümü’nden doktora derecesi aldı. Edebiyatla, edebiyat
teorisiyle ve çağdaş
felsefeyle ilgilenen bir karşılaştırmacı.
Hâlen Mersin Üniversitesi Karşılaştırmalı
Edebiyat Bölümü’nde çalışıyor.