• Stokta Yok
    İlkel Zihniyette Doğaüstü ve Doğa Anlayışı - II

İlkel Zihniyette Doğaüstü ve Doğa Anlayışı - II

  • 0,00 TL


  • Stok Durumu: Stokta Yok

“Sözcüğün geleneksel anlamında ilkeller, gündelik yaşamda olan bitenleri doğaüstü gibi görünenlerden çok net bir şekilde ayırmakla birlikte konuşurken bunları asla birbirlerinden ayırmazlar. Bu insanlar için “imkânsız” diye bir şey yoktur. Bizim mucize olarak nitelendirdiğimiz şeyi sıradan bir şey olarak kabul ederler. Bu olay onları genellikle duygulandırır ancak hiçbir zaman şaşırtmaz. İlkel insanlar kendilerini şaşırtan olayları tanrı ve benzeri varlıklarla değil görünmez güçlerin eylemleriyle ilişkilendirirler. Giriştikleri işlerde başarılı ya da başarısız olmalarını, topluluğun refahı ya da talihsizliği, topluluk üyelerinin yaşamı ve ölümünü hep bu etraflarını kuşatan sayılamayacak kadar çok güce, “ruha”, etkiye, üzerlerinde baskı kuran görünmez kuvvetlere bağlarlar. Bunlar onların yazgısını belirleyen temel güçlerdir. Özetle sürekli bir şekilde kendi zihinlerinde canlandırdıkları ve korktukları doğaüstünü doğanın bir parçası olarak kabul ettikleri söylenebilir.”

Antropolojinin kurucu isimlerinden Lucien Lévy-Bruhl ilkel toplumlara ilişkin bu genel sunum ve odaklandığı temel meselenin ardından, “görünmez güçleri çalışmamın merkezine yerleştirerek ilkel insanların ‘doğaüstünü’ zihinlerinde nasıl canlandırdıklarını, sürekli bir şekilde kişi ya da ait olduğu grubun başına gelenlerden nasıl sorumlu tuttuklarını, günün her anında mevcudiyet ve eylemlerinden korktukları her türlü gizli güç ve etkilere karşı nasıl bir tavır takındıklarını belirlemeye” çalışmaktadır.


  • Yazar: Lucien-Lévy Bruhl
  • Kitabın Başlığı: İlkel Zihniyette Doğaüstü ve Doğa Anlayışı - II
  • Fransızca Metin: Le surnaturel et la nature dans la mentalité primitive
  • Çeviren: Oğuz Adanır [Fransızca]
  • Yayına Hazırlayan: Taşkın Takış
  • Kapak Tasarımı: Mr. Z & Z
  • Dizi Bilgisi: Doğu Batı Yayınları - 468; Antropoloji Dizisi - 30
  • Basım Bilgileri: 1. Basım: Aralık 2025
  • Sayfa Sayısı: 274
  • ISBN: 978-625-6194-38-0
  • Boyutları: 13,5 x 21
  • Kapak Resmi: Demokratik Kongo halklarından Kubalılara ait “ngaady a mwaash” tören maskesi, Orta Afrika Kraliyet Müzesi

Yedinci Bölüm: “Yasak Çiğneme Biçimleri”  ve Yasak İlişki

“Yasak Çiğneme Biçimleri”, Doğaya Aykırı Olaylar ve Eylemlerin Genel Özellikleri. Bir Yasak Çiğneme Örneği Olarak Yasak İlişki

Cinsel Sapkınlıklar ve Yasak İlişki. Toplumsal Grup Açısından Bunların Yol Açtığı Vahim Sonuçlar.

Endonezya’da Yasak İlişkinin “Büyüğü” “Küçüğünden” Nasıl Ayırt Ediliyor?

(Yeni Britanya’da) Otofajiye Benzetilen Yasak İlişki “Kendini Kirletme” Olarak Değerlendiriliyor. Bu İlişki Resmen “Yasaklanmamış”

Bantular Yasak Cinsel İlişki Kuran Kişiyi Büyücü Olarak Kabul Eder. “Büyük” Yasak Cinsel İlişki Suçunun İşlendiği Olağanüstü Durumlar

Akrabalık Bağının “Öldürülebileceği” “Küçük” Yasak Cinsel İlişki Olayı. Yasak Cinsel İlişkiyle İlgili Bazı Durumlarda Hangi Yakınlara Yaklaşmamak Gerekiyor. “Çiğnenen Diğer Yasaklardan” Kurtulmak Nasıl Mümkünse Yasak Cinsel İlişkiyle İlgili Olanlardan da Aynı Şekilde Kurtulabilmek Mümkün.


Sekizinci Bölüm: Pislenmeler ve Arındırmalar

Arınmak, Çoğu Zaman Bir Uğursuzluk Tehdidinden Kurtulma, Büyüyü Bozma ya da İyileştirme Anlamına Gelir

Temas veya Bulaşma Yoluyla Hastalık Kapma Korkusu. Gizemli “Arındırma” Uygulaması.

“Saf” ve “Kirli” Sözcüklerinin Sahip Olduğu Değişik Anlamlar. Çocuklar Nasıl Kirlenir. Bunu Engellemek Amacıyla Hangi Önlemlerin Alınması Gerekir.

Arındırmak, Güçlendirmek Demektir. Oruç Tutma Uygulamaları Ne Anlama Geliyor?

Yıldırım Düşmesi ve Kötü Bir Ölümün Neden Olduğu Kirlenme. Nagaların Kötü Bir Ölüm Olarak Adlandırdığı Şey

Bir Ölüm Sonrasında ve Bir Cesedin Yol Açtığı Kötülüğü Yok Etmek için Gerekli Olan Arınmalar

Bantu ve Eskimo Topluluklarında Karşılaşılan Benzer Uygulamalar

Yasla İlgili Gelenekler. Dul Kadınlar ve Dul Erkeklerin Boyun Eğmesi Gereken Arınma ve Yasak Türleri


Dokuzuncu Bölüm: Kan ve Sahip Olduğu Gizli Erdemler

Avustralya’daki Törenlerde Kan ve Kırmızı Aşı Boyasının Önemi...

Endonezya’da Kana Atfedilen Erdemler

İstem Dışı ya da Şiddete Başvurularak Dökülen Kan ya da Kan Kaybının Yol Açtığı Korku

Kan Dökülerek İşlenen Cinayetin Yol Açtığı Kirlilik. Katilin Uyması Gereken Kısıtlama ve Yasaklar

“Hayvan Katletmek” Genellikle Bir Cinayet Olarak Kabul Edilir. Kirlenme, Korkular ve Yasaklar Bu Eylemler için de Geçerli.


Onuncu Bölüm: Kan Konusuna Devam Değişik Nedenlerle Kadın Vücudundan Çıkan Kan

Cinsel İlişkilerle İlgili Yasaklar

Doğurganlık Çağındaki Kadınlara Dayatılan Yasaklar

Ergenlik Çağına Giren Genç Kıza Yönelik Önlemlerin Alınması

Âdet Görme Kanının Yol Açtığı Korkular

Bu Korkulara Neden Olan Şey Kötülük Yapmaktan Hoşlanan Bir Ruhun Varlığıdır. Yeni Zelanda ve
Endonezya’da Bu Konuyla İlgili İnanışlar.

Kürtaj ve Düşük Konusunda Bantularda Karşılaşılan Benzer Zihinsel Tasarım Örnekleri

Cenin Öncelikle Kan Demektir.  Halk Hikâyelerinde Çocuğa Dönüşen Kan Pıhtıları.

Hamilelikle İlgili Yasaklar

Doğumla İlgili Yasaklar

Plasenta ve Göbek Bağıyla İlgili İnanç ve Uygulamalar


On Birinci Bölüm: Bazı Arındırma Yöntemleri

Kan, Duman ve Suyla Yıkama ve Temizleme. Zuluların Kullandığı “Kara” ve “Ak” İlaçlar

Kimi Yasak Çiğneme Durumlarının Gerektirdiği İtiraf Zorunluluğu

(Eskimolarda) İtiraf Arındırıcı Bir Erdeme Sahiptir İtiraflar Neden Çok Önemlidir?

Zor ve Uzun Süren Bir Doğum Esnasında Kadından İtirafta Bulunması İstenir

Yeni Olandan ve Bilinmeyenden Kaynaklanan Korku, Bir Ön Arınmayı Zorunlu Kılıyor

Olgunlaşan İlk Meyvelerle İlgili Âyin ve Törenler

Evliliğin Tamamlanması İçin Belirlenen Süre

Başkasına Aktarma Yoluyla Arınma. Günah Keçisi Yöntemi. Yer Değiştirme


On İkinci Bölüm: “Bazı Arındırma Yöntemleri”nin Devamı

Bir Eylemin Etkisinin “Tersine Çevrilerek” Engellenmesi

Büyü Yapan Kişi Yaptığı Büyüyü Bozmalı, Yaptığı Büyünün “Etki Etmesini Engellemeli”, “Kötülük Yapma, Nazar Etme İsteğine Bir Son Vermelidir”

Eylemi Etkisiz Hale Getirecek Karşı-Eylem Onun Hem Tam Karşıtı ve Hem de Dengi Olmak Zorundadır

Misilleme ve “Tazminat” İhtiyacı Bu Yüzden Doğar. Bunlar Gizemli Özellikler ve Arındırma Gücüne Sahiptirler


Dizin

Lucien Lévy-Bruhl (1857-1939)

Fransız düşünür ve antropolog. İlkel halklar üzerindeki psikolojik araştırmaları, toplumsal düşünce sistemleri ile ilkel dinler ve mitolojinin içerdiği akıl dışı unsurların incelenmesinde antropolojiye yeni bir yaklaşım kazandırmıştır.

Charlemagne Lisesi’ni bitirdikten sonra felsefe bölümüne kaydoldu. 1884 yılında iki dilde (Latince ve Fransızca) iki ayrı tezle doktorasını tamamladı. 1902 yılında Sorbonne’da “Modern Felsefe Tarihi” dersini vermeye başladı. 1900’lü yıllardan itibaren ilkel toplumlarla ilgilendi ve yirmi yıl boyunca felsefenin yanı sıra bir sosyolog gibi çalıştı. La Morale et la science des mœurs (Ahlâk ve Töreler Bilimi, 1903) ilk önemli yapıtıdır. Bundan sonraki çalışmalarında büyük ölçüde ilkel düşünme biçimlerini inceledi. Bu konudaki ilk kapsamlı çalışmasını Les fonctions mentales dans les sociétés primitives (İlkel Toplumlarda Zihinsel İşlevler) başlığıyla yayımladı. Durkheim’dan représantations collectives (ortak tasavvurlar) kavramını alarak bunun ilkel insan ile çağdaş Batılı insan arasındaki uslamlama farkının temelini oluşturduğunu savundu. Buna göre ilkel düşünce ve algı mistisizmin etkisi altındaydı; ilkel düşünme biçimi mantık yasalarına karşıt değilse bile yalnızca bu yasaların yönlendirmesi altında da değildi.

Süreklilik arz eden çalışmalarıyla Lévy-Bruhl’ün ilk dönem dinleri konusunda bir tür ansiklopedi oluşturduğu söylenebilir. Birbirini izleyen çalışmaları aracılığıyla “ilkel” düşüncenin karanlık noktalarını aydınlatarak başlı başına bir inanç sistemini açıklamaya çalışmıştır.

Doğu Batı Yayınları’ndaki diğer eserleri: İlkel İnsanda Ruh Anlayışı (2006); İlkel Toplumlarda Mistik Deneyim ve Simgeler (2016), İlkel Zihniyette Doğaüstü ve Doğa Anlayışı (2024, Cilt I).