Ortaçağ felsefesinin aydınlık yüzlerinden biri olan Abelardus, diyalektik ve mantıksal yaklaşımıyla modern etik ve ahlâk tartışmalarının önünü açmıştır. Abelardus ünlü akıl yürütmeleri ve hiç elden bırakmadığı sorgulayıcı yaklaşımıyla din ve ahlâk meselelerini son derece rasyonel bir zemine taşımıştır.
Abelardus’un bu eserinde Ortaçağ felsefesinin en özgün ahlâk anlayışlarından biri görülecektir. Onun etiği niyet etiği olarak adlandırılabilir. Abelardus’a göre niyet bir şeyi kendi iyiliği için istemektir. Günah ise istemekle değil razı olmakla meydana gelir. Örneğin bir kişinin meşru müdafaa ederken kazayla birini öldürmesi gibi kişinin isteği dâhilinde olmadan da günah işlenebilir. Kişinin kendi denetiminde olmayan ve içsel yapısında bulunan arzulara sahip olması da bir gerçektir. Niyet, bütün günahların isteyerek işlendiği, kaçınılmaz durumlar olmadığı ve bir iradenin ya da başka bir iradenin sonuçları olarak meydana gelmesidir. Maksat veya razı olma ise bir zihin durumudur ve niyetten ziyade daha çok bilgi ile ilgilidir. Bu nedenle Abelardus, bir kişinin yasak bir eylemi masum bir maksatla gerçekleştirebileceğini öne sürerek kötülüğün eylemin gerçekleştirilmesi ile değil, maksat veya razı olma ile ortaya çıktığını vurgulamıştır. Bir amaç henüz gerçekleştirilmemiş olsa bile, iyi bir niyet belki de iyi bir eylem kadar takdir edilmeyi hak edebilir.
- Yazar: Petrus Abelardus
- Kitabın Başlığı: Etik - Kendini Tanı
- Fransızca Özgün Metin: Ethica seu Scito te ipsum
- Çeviren: Fırat Çelebi [Latince]
- Yayına Hazırlayanlar: Taşkın Takış, Ufuk Coşkun
- Kapak Tasarımı: Mr. Z & Z
- Dizi Bilgisi: Doğu Batı Yayınları - 413; Felsefe Dizisi - 114
- Basım Bilgileri: 1. Basım: Ocak 2024
- Sayfa Sayısı: 96
- ISBN: 978-625-8123-73-9
- Boyutları: 13,5 x 21
Giriş
Hayatı Üzerine
Eserleri Üzerine
Etik - Kendini Tanı Üzerine
Çeviri Üzerine
Etik - Kendini Tanı
Birinci Kitap
İkinci
Kitap
Petrus Abelardus
Fransız
Ortaçağ dönemi
filozofu, mantıkçı, teolog, şair.
1079-1142 yılları arasında yaşamıştır. Ortaçağ skolastik düşüncesinin
en önemli temsilcilerindendir. Felsefi teoloji, mantık,
ahlâk ve Hıristiyan teolojisi üzerine eserler kaleme almıştır.
Ailesi, askerlik mesleğini seçmesini istiyordu fakat o okumaya
düşkündü.
Eğitim
için Paris’e gitti. Yirmi iki yaşında bir okul açtı.
Melun’da, Corbeil’de ve Paris’ta büyük bir ilgi ile dinlenen dersler verdi.
Teoloji öğrenimi
için Laon’a gitti. Abelardus, öğrencisi rahibe Héloïse ile yaşadığı yasak aşkla ünlendi, bu aşk dinî
çevrelerin tepkisini topladı ve bir süre sonra hadım
edildi.
Abelardus, tümeller tartışması hakkındaki
görüşlerini
özetlediği Logica
Ingredientibus ile cedel terimini ele aldığı Dialectica, klasik mantık
alanında
derslerinin yer aldığı Introductiones parvulorum, Logica
‘nostrorum petitioni sociorum, Tractatus de intellectibus, Sententiae
secundum Magistrum Petrum; nihai iyiyi ele aldığı Theologia summi boni, teslis inancını derinlemesine araştırdığı Theologia Christiana, Theologia Scholarium ve De Unitate et Trinitate
Divina; ahlâk alanında Dialogus inter Philosophum,
Iudaeum, et Christianum ile Ethica seu Scito te ipsum ve Carmen
ad Astralabium; Hıristiyan teolojisi üzerine ise Sic
et non ve Soliloquium kitaplarını yazmıştır.
Hıristiyan
filozof ayrıca Eski ve Yeni Ahit üzerine pek çok şerh
kaleme almıştır. Abelardus, mantık
ve felsefe eserleri dışında Eski ve Yeni Ahit’e şerhler
yazmıştır.
Hıristiyan
inancında
“Babamız”
olarak bilinen duaya Expositio orationis dominicae,
Havariler’in İnancı’na Expositio symboli
Apostolorum, Eski Ahit’teki Yaratılış bölümüne Hexaëmeron,
Romalılara
Mektup’a Commentaria in Epistolam Pauli ad Romanos adlarıyla şerhleri
bulunmaktadır.
Fırat Çelebi
Akdeniz
Üniversitesi Eski Yunan Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde lisansını, Akdeniz Üniversitesi
Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü’nde yüksek lisans ve doktorasını tamamladı.
Ortaçağ Batı felsefesi, klasik dönem İslâm felsefesi başlıca çalışma
alanlarıdır. Çeşitli ulusal ve uluslararası dergilerde makaleleri
bulunmaktadır. Doğu Batı Yayınları’nda Latinceden yaptığı diğer çeviriler:
Petrus Abelardus, Filozof, Yahudi ve Hıristiyan Arasındaki Diyaloglar (2022);
Augustinus, İç Konuşmalar & Ruhun Ölümsüzlüğü
Üzerine (2023).
24 Saatte Kargoda
