Amerika’da Demokrasi - I

Sunuş

Yeni Basım için Önsöz

Giriş

BİRİNCİ KISIM

I.    Kuzey Amerika’nın Görünümü

II.   Çıkış Noktası ve Bunun Anglo-Amerikalıların Geleceği Açısından Önemi

Anglo-Amerikalılara Ait Yasaların ve

Âdetlerin Taşıdığı Özelliklerin Nedenleri

III. Anglo-Amerikalıların Toplumsal Durumu

Anglo-Amerikalıların Toplumsal Durumunun En Belirgin Yanı Demokratik Olmasıdır

Anglo-Amerikalıların Toplumsal Durumunun Siyasal Sonuçları

IV. Amerika’da Halkın Egemenliği İlkesi

V.   Birlik’in Yönetim Biçimini Anlatmadan Önce Eyaletlerdeki Durumu İncelemek Gerekir

Amerika’daki Komün Sistemi

Komünün Sınırları

Yeni-İngiltere’deki Komünal Güçler

Komünün Varlığı

Yeni-İngiltere’de Komün Ruhu

Yeni-İngiltere’deki İlçeler Üzerine

Yeni-İngiltere’deki Yönetim Üzerine

Birleşik Devletler’de Yönetim Üzerine Genel Düşünceler

Eyaletler

Eyaletlerin Yasama Yetkisi

Eyaletlerin Yürütme Yetkisi

Birleşik Devletler’de Yönetimin Merkezî Olmamasının Yarattığı Siyasal Sonuçlar

VI. Birleşik Devletler’de Yargı Erki ve Siyasal Toplum Üzerindeki Etkileri

Amerikan Yargıçlarına Verilen Diğer Yetkiler

VII. Birleşik Devletler’de Siyasal Yargı

VIII. Federal Anayasa

Federal Anayasanın Tarihi

Federal Anayasaya Dair Özet Bir Tablo

Federal Hükümetin Yetkileri

Federal Erkler

Yasama Erki

Senato ile Temsilciler Meclisi Arasındaki Diğer Farklılıklar

Yürütme Erki

Birleşik Devletler’deki Başkanın Konumu ile Fransa’da Anayasaya Dayalı Kralın

Konumu Arasındaki Farklar

Yürütme Erkinin Etkisini Arttırabilecek Bazı Nedenle

Birleşik Devletler Başkanının, İşleri Yönetmek için Mecliste Çoğunluğa Sahip Olması Gerekmez

Başkanlık Seçimi

Seçim Yöntemi

Seçim Krizleri

Başkanın Yeniden Seçilmesi

Federal Mahkemeler

Federal Mahkemelerin Yetkilerinin Belirlenmesi

Farklı Yargılama Vakaları

Federal Mahkemelerin İşleyiş Biçimi

Yüksek Mahkeme Büyük Devlet Erkleri İçerisinde Yüksek Bir Konuma Sahiptir

Federal Anayasanın Eyaletlerin Anayasasından Üstün Olduğu Noktalar

Amerika Birleşik Devletleri’nin Federal Anayasasını Diğer Bütün Federal Anayasalardan Ayıran Farklar

Federatif Sistemin Genel Avantajları ve Amerika’ya Sunduğu Özel Yararlar

Federatif Sistemin Bütün Uluslar için Uygun Olmamasının Nedenleri – Anglo-Amerikalıların Bu Sistemi Seçmesine Olanak Veren Nedenler

İKİNCİ KISIM

I.    Birleşik Devletler’de Asıl Yöneticinin Halk Olduğunu Kesin Olarak Söyleyebilir miyiz?

II.   Birleşik Devletler’de Partiler

Birleşik Devletler’de Aristokrat Partinin Kalıntıları

III. Birleşik Devletler’de Basın Özgürlüğü

IV. Birleşik Devletler’de Siyasal Örgütlenme

V.   Amerika’da Demokrasi Yönetimi

Genel Oy Hakkı

Halkın Yaptığı Seçimler ve Amerikan Demokrasisinin Bu Seçimlerdeki Etkisi

Demokrasinin Bu Dürtülerini Kısmen Ehlileştirebilen Faktörler

Amerikan Demokrasisinin Seçim Yasaları Üzerindeki Etkisi

Amerikan Demokrasisinde Kamu Görevlileri

Amerikan Demokrasisinin Yöneticilerin Keyfiyeti Üzerindeki Etkisi

Birleşik Devletler’de Yönetimsel İstikrarsızlıklar

Amerikan Demokrasisinde Kamusal Harcamalar

Kamu Görevlilerinin Ücretlendirilmesinde Amerikan Demokrasisinin Taşıdığı Eğilimler

Amerikan Hükümetini Tasarrufa Yönelten Nedenleri Belirlemenin Zorlukları

Birleşik Devletler’deki Kamusal Harcamalar Fransa’dakilerle Karşılaştırılabilir mi?

Demokratik Yönetimlerde Yöneticilerin Yozlaşması ve İşledikleri Kusurlar; Bunun Toplumsal Ahlâk Üzerinde  Yarattığı Etkiler

Demokrasinin Yetenekleri

Amerikan Demokrasisinin Genel Olarak Kendisi Üzerinde Yarattığı Etkiler

Amerikan Demokrasisinin Devletin Dış Meselelerini Yönetme Biçimi

VI. Demokratik Yönetimin Amerikan Toplumuna Sunduğu Gerçek Yararlar

Amerikan Demokrasisinde Yasaların İzlediği Genel Eğilimler ve Bu Eğilimleri Hayata Geçirenlerin Benimsediği Tutumlar

Birleşik Devletler’de Toplumsal Bilinç

Birleşik Devletler’de Hak Düşüncesi

Birleşik Devletler’de Yasalara Saygı

Birleşik Devletler’de Bütün Siyasal Kesimlerde Hâkim Olan Eylemsellik ve Bunun Toplum Üzerindeki Etkisi

VII. Birleşik Devletler’de Çoğunluğun Mutlak Gücü ve Yarattığı Sonuçlar

Amerika’da Çoğunluğun Mutlak Gücü Yönetimdeki ve Yasama Erkindeki Demokrasiye Özgü İstikrarsızlığı Arttırır

Çoğunluğun Zorbalığı

Çoğunluğun Mutlak Gücünün Amerika’daki Kamu Görevlilerinin Keyfîliği Üzerinde Yarattığı Etkiler

Amerika’da Çoğunluğun Düşünceler Üzerindeki Etkisi

Çoğunluğun Mutlak Hâkimiyetinin Amerikalıların Ulusal Karakteri Üzerindeki Etkileri; Birleşik Devletler’de Saray Zihniyeti

Amerikan Cumhuriyetlerindeki En Büyük Tehlike Çoğunluğun Mutlak İktidarından Kaynaklanır

VIII. Birleşik Devletler’de Çoğunluğun Zorbalığını Hafifleten Etkenler

İdari Merkezileşmenin Yokluğu

Birleşik Devletler’de Hukuk Düşüncesi ve Bunun Demokrasi için Yarattığı Dengeleyici Etki

Birleşik Devletler’de Siyasal Bir Kurum Olarak Görülen Jüri

IX. Birleşik Devletler’de Demokratik Cumhuriyeti Ayakta Tutan Temel Etkenler

Birleşik Devletler’de Demokratik Cumhuriyetin Ayakta Kalmasına Hizmet Eden Rastlantısal ya da Tanrısal Nedenler

Birleşik Devletler’de Yasaların Demokratik Cumhuriyetin İdamesi Üzerindeki Etkisi

Birleşik Devletler’de Ahlâk Anlayışının Demokratik Cumhuriyetin İdamesi Üzerindeki Etkisi

Siyasal Bir Kurum Olarak Görülen Din Üzerine; Amerikalılarda Din Demokratik Cumhuriyetin İdamesine Büyük Katkılar Sunar

Birleşik Devletler’de Dinî İnançların Siyasal Toplum Üzerindeki Dolaylı Etkileri

Amerika’da Dini Güçlü Kılan Temel Nedenler

Amerikalılardaki Aydınlığın, Alışkıların ve Pratik Deneyimlerin Demokratik Kurumların Başarısına Yaptığı Katkılar

Birleşik Devletler’de, Demokratik Cumhuriyetin İdamesi Noktasında, Yasalar Fiziksel Faktörlerden ve Ahlâki Değerler ise Yasalardan daha Etkilidir

Amerika’nın Haricinde, Yasalar ve Değer Yargıları Demokratik Kurumların İdamesi için Yeterli midir?

Buraya Kadar Anlattıklarımızın Avrupa Açısından Taşıdığı Önem

X.   Birleşik Devletler’de Yaşayan İnsan Irklarının Mevcut Durumu ve Geleceği Üzerine Düşünceler

Birliğin Elindeki Topraklarda Yaşayan Yerli Kabilelerin Mevcut Durumu ve Muhtemel Geleceği

Siyahi Irkın Birleşik Devletler’deki Konumu ve Beyazlar için Yarattığı Tehlikeler

Amerikan Birliği’nin Yaşama Şansı Nedir? Birliği Tehdit Eden Tehlikeler Nelerdir?

Birleşik Devletler’de Cumhuriyetçi Kurumlar; Bu Kurumların Hayatta Kalma Şansı Nedir?

YENİ BASIM İÇİN ÖNSÖZ

Bugün tanık olduğumuz olaylar ne denli büyük ve beklenmedik olursa olsun, bu kitabın yazarı, olup bitenler karşısında hiç şaşırmadığını söylemelidir. Bu kitap, on beş yıl önce, her an aklım­da dönüp duran tek bir düşüncenin etkisiyle yazılmıştır: Demokrasinin yakın zamanda, karşı konulmaz ve evrensel bir biçimde tüm dünyaya hâkim olması. Kitabı tekrar okuduğumuzda, her sayfasında, mevcut Toplum biçiminin ve insanlık ko­şullarının değiştiğini ve dünyanın kaderinin yeniden yazıldığını insanlara hatırlatan ciddi bir uyarıyla karşılaşırız.

Kitabı yazarken aklımda şu düşünceler vardı:

Eşitliğin kademeli bir biçimde ilerlemesi ilahî bir vakadır. Buna özgü temel nitelikleri barındırmaktadır: Evrenseldir, kalıcıdır, her an insanlığın hükmünden azadedir, olup biten her şey ve her insan eşitliğin gelişmesine hizmet etmiştir. Tarihin derinliklerinden kopup gelen bir toplumsal devinimin tek bir nesil tarafından durdurulabileceğine inanmak makul müdür? Feodaliteyi yıktıktan ve kralları devirdikten sonra, demokrasinin burjuvazi ve zenginler karşısında geri adım atacağını düşünebilir miyiz? Böylesine güçlüyken ve hasımları böylesine zayıfken bir yerlere takılıp duracak mıdır?

Temmuz Devrimi’yle birlikte (Fransız Devrimi) zayıflamaktan ziyade pekişen bir monarşinin varlığında yazılan ve yaşanan olaylarla birer kehanete dönüşen bu satırları kaleme alan adam, bugün bir kez daha, hiçbir şeyden çekinmeden, halkı bu kitabı okumaya davet edebilir.

Bununla beraber, mevcut koşulların kitaba anlık bir çekicilik ve pratik bir yararlılık kazandırdığını söylemeliyim ki, ilk kez basıldığı zaman böyle bir şey söz konusu değildi.

O zamanlar krallık vardı. Bugün ise tarihe karışmış, yok edil­miştir. Monarşiyle yönetilen Fransa için ilgi çekici bir konu olmanın ötesine geçmeyen Amerikan kurumları, cumhuriyetle yönetilen yeni Fransa için bir araştırma konusu olmak zorundadır. Yeni bir hükümetin yerleşmesini sağlayan şey yalnızca güç değildir; aynı zamanda iyi yasalardır. Savaşçıdan sonra, yasa koyucunun zamanı gelmiştir. Savaşçı yıkmıştır; yasa koyu­cu ise yapmaktadır. Her biri kendine has bir eser yaratmaktadır. Fransa’da krallık mı yoksa Cumhuriyet mi hüküm sürecek diye sormamıza artık lüzum yoksa, kendi kendimize sorma­mız gereken şey şudur: Fransa’daki Cumhuriyet sakin mi olacak yoksa çalkantılı mı? Düzenli mi olacak yoksa düzensiz mi? Barışçıl mı olacak yoksa kavgacı mı? Özgürlükçü mü olacak yoksa baskıcı mı? Aile ve mülkiyete dair kutsal hakları yok mu edecek yoksa kabul edip kutsayacak mı? Bu can alıcı bir sorudur ve bu sorunun çözümü yalnızca Fransa için değil, bütün uygar dünya için önem arz etmektedir. Eğer kendimizi kur­tarabilirsek, etrafımızdaki tüm halkları da kurtarmış oluruz. Eğer başaramazsak, bizimle birlikte tüm halklar kaybedecek. Demokratik bir özgürlük mü yoksa demokratik bir zorbalık mı hüküm sürecek? Yaşadığımız dünya bu sorunun cevabına göre değişecektir. Ve diyebiliriz ki, bugün Cumhuriyetin her yerde hayata geçmesi ya da tüm dünyada son bulması bize bağlıdır.

Bizim henüz ortaya attığımız bu sorun, Amerika’da altmış yıldan uzun bir süre önce çözülmüştür. Altmış yıl öncesinden bu yana, vaktiyle kendi ülkemizde hâkim kıldığımız halkın ege­men­liği ilkesi Amerika’da eksiksiz bir biçimde hük­met­mek­te­dir. Dolaysız, sınırsız ve tartışmasız bir biçimde hayata ge­çi­ril­mek­te­dir. Altmış yıldır, bu ilkeyi tüm yasaların kaynağı haline getiren Amerikan halkı nüfus, toprak ve zenginlik bakımından dur­mak­sızın ilerlemektedir; bu süre zarfında dünyanın en müreffeh ve en istikrarlı halkı oluvermiştir. Avrupa’daki tüm halklar savaş yüzünden yıkıma uğrarken ve sivil karışıklıklarla boğuşurken, Amerikan halkı uygar dünyada barış ve huzur içinde yaşayan yegâne halk olarak kalmıştır. Avrupa’nın hemen her ye­ri devrimlerle alt üst olmuşken, Amerika’da tek bir isyan bile yaşanmamıştır. Amerika’da Cumhuriyet insanların hak­la­rı­na el uzatmak yerine, her türlü hakkı muhafaza etmiştir; birey­sel mülkiyet dünyanın hiçbir yerinde olmadığı kadar teminat al­tın­da­dır. Amerikalılar kaos yahut despotizm nedir bilmezler.

Daha büyük umutlar yakalayıp daha büyük dersler çıka­rabileceğimiz başka bir yer var mıdır? Amerika’ya bakıp da ora­­daki bütün kurumlara birebir öykünmeyeceğiz kuşkusuz; fa­kat bizim için en elverişli kurumların neler olduğunu anla­ma­ya, birtakım örneklerden ziyade kıymetli bilgilere ulaşmaya ve yasalardan ziyade ilkeleri ödünç almaya çalışacağız. Fransa Cum­huriyeti’nin yasaları birçok noktada Birleşik Devletler’deki yasa­lardan farklı olabilir ve olmalıdır; ancak, Amerikan kurum­la­rının dayanağını oluşturan ilkeler; düzen, güçler dengesi, ger­çek özgürlük, hukuka içten ve derin saygı gibi ilkeler bütün cum­huriyetler için vazgeçilmezdir. Bunlar tüm cumhuriyetlerin or­tak ilkeleri olmalıdır. Şimdiden diyebiliriz ki, bu ilkelerin ya­şamadığı yerde Cumhuriyet kısa zamanda yok olacaktır.

Tocqueville, 1848 

Özcan Doğan  

Çevirmen, redaktör, yazar. 1981 yılında doğdu. Hacettepe Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu. Sosyoloji ve Antropoloji (Marcel Mauss), Avrupa Düşüncesinin Serüveni (Jacqueline Russ), Sa­nat (France Farago), Orada Saat Kaç? (Serge Gruzinski), Ekonomik Psikoloji (Gabriel Tarde), Monadoloji ve Sosyoloji (Gabriel Tarde) çevirdiği kitaplardan bazılarıdır. Bay How Ne Yapmalı? adlı bir öykü kitabı, Ayakları Pürdikkat Refakatçi Haydutlar adlı bir romanı yayımlandı. Çeşitli edebiyat dergileri için öykü, şiir ve yazılar yazdı.