Edward Said’in Oryantalizm adlı kitabının yayımlanışının ardından Batı’daki entelektüel çevreler tuhaf bir gürültüyle uyandılar. Yabancısı oldukları bir sesti bu… Kendi üniversitelerinde yetişmiş, klasik kültüre hâkim, edebiyat ve filoloji uzmanı olan Edward Said, Doğu ve Batı ilişkilerinde yeni tezler gündeme getiriyor, kuşkusuz kendine özgü, muhalif entelüktüel bir tat katarak Batılı bilincin yansıdığı aynayı kamuoyuna sunuyordu.
İlk bakışta bu cesur çıkış küçümsense de, Said katı ve geleneksel bir sahayı yerinden oynatabilmeyi başarabildi. Artık oryantalizm, klasik dil çalışmalarına vurgu yapan bir ‘disiplin’ olmaktan çok, her geçen gün kendi içinde dönüşerek, bir söylem, hükmetme geleneğinin bir parçası olarak literatürde yer etmeye başladı. Bu alanın armağan ettiği yeni cümlelerle söyleyecek olursak, Batı’nın ötekine bakışı ‘oryantalist bir perspektifte’ dile getiriliyordu. Orta Doğu’daki sıcak gelişmelerin arka planında oryantalizmin iki yüz yıllık sorusu gündeme gelmekteydi.
Said, zor olanı denemiş, Batı’nın Doğu’ya bakışındaki terimleri tersine çevirebilmişti. Sömürgeciliğin “keşif kolları” sadece ekonomik ve politik bir bakışla değerlendirilmiyor, edebî metinler üzerinden hareketle çarpık kareler teorik bir çerçevede işaretleniyordu. Doğu’nun nasıl keşfedildiği sorusu ise can alıcı önemdeydi. 18. yüzyıldan itibaren Batı, derin istek ve arzularıyla Doğu’yu keşfe çıkarken pek de masum sayılmayacak bu keşif çabası, beraberinde birçok şeyi de götürmüştü. Chateaubriand, Lamartine, Nerval ve Flaubert’in yazılarında hayalî bir doğu coğrafyası yaratılırken veya Oryantalist ressamların tablolarında egzotik ve dişil kompozisyonlar kullanılırken, aslında sıradan Batılı bireyin zihninde klişelerle yüklü bir Doğu coğrafyası inşa edilmekteydi.
Bu kitapta da gösterildiği üzere, ilerleyen yıllarda alanın seçkin isimleri bu ‘tartışma’ya doğrudan katıldı. Oryantalizm, antropolojiden Balkan tarih çalışmalarına kadar birçok farklı alana verimli bir şekilde hızla yayıldı. Yeni okumalar ışığında yeni oryantalizmler masaya yatırıldı. Kuşkusuz, Türkçede bu yazıların gündeme gelmesi Said’in değerli çabasını, ‘güzel’ ve ‘sıcak’ anısını korumaya hizmet edecektir.
- Editör: Aytaç Yıldız
- Kitabın Başlığı: Oryantalizm: Tartışma Metinleri
- Çevirenler: Salih Akkanat, Ferit Burak Aydar, Yasemin Çına, Melike Kır, Birgül Koçak, Aytaç Yıldız
- Kapak Tasarımı: Mr. Z & Z
- Dizi Bilgisi: Doğu Batı Yayınları - 28; Sosyoloji Dizisi - 8
- Basım Bilgileri: 2. Basım / Kasım 2014 [1. Basım / Mart 2007]
- Sayfa Sayısı: 503
- ISBN: 978-975-8717-27-9
- Boyutları: 15,5 x 23,5
Sunuş
I. BÖLÜM
Edward W. Said
(1935–2003)
Andrew N. Rubin
Krizdeki Oryantalizm
Enver
Abdülmelik
“Oryantalizm” ve Eleştirmenleri
Fred Halliday
“Post”ta Bir Şey Yok
Mu? Said ve Post-Kolonyal Entelektüeller Sorunu
Patrick Williams
Oryantalizm Üzerine
James Clifford
Entelektüelin
Temsilleri’nde
Entelektüel Temsilleri
Neil Lazarus
Edward Said ve Michel Foucault: Benzerlikler ve
Uyumsuzluklar
Karlis Racevskis
Helenizm ve
İmparatorluk: Edward Said’i Okumak
Phiroze Vasunia
Oryantalizm Sorunu
Bernard Lewis
Said’in
Hümanizmi
Emily Apter
II. BÖLÜM
Osmanlı Oryantalizmi
Ussama Makdisi
Auerbach İstanbul’da: Edward Said, Seküler
Eleştiri ve Azınlık Kültürü Sorunu
Aamir R. Mufti
Sürekli Çoğalan Oryantalizmler: Eski Yugoslavya Örneği
Milica Bakić- Hayden
Ulusal Sorun: Said, Ahmad, Jameson
Michael Sprinker
Özdeşsizlik Politikaları:
Adorno, Postmodernizm ve Edward Said
Fred Dallmayr
Kudretli Kalem:
Tersyüz Edilen Sömürgeciliğin Çifte Standartları
Ernest Gellner
Oryantalizm ve Orta Doğu Feminist Çalışmaları
Lila
Abu-Lughod
Oksidentalizm:
Tersine Dönmüş Bir Dünya
James
G. Carrier
Yazarlar
Hakkında
Fred Halliday
London School of Economics’te öğretim üyesidir. Orta Doğu
üzerine çalışmalarıyla tanınan önemli araştırmacılardan biridir. Doktora tezi
Güney Yemen’le ilgilidir. Altı dil bilen Halliday, düzenli olarak BBC, ABC,
El-Cezire ve CBC’nin bazı programlarına yorumcu olarak katılmaktadır. Ayrıca
siyaset bilimi ve uluslar arası ilişkiler alanında yayımlanmış çok sayıda
makalesi bulunmaktadır. Yazarın önemli eserleri The Middle East in
International Relations: Power, Politics and Ideology (Cambridge UP, 2005)
ve 100 Myths about the Middle East (University
of California Press, 2005) adlı çalışmalardır.
Enver Abdülmelik
Mısırlı sosyal bilimcidir. 1963
gibi erken bir tarihte kaleme aldığı “Krizdeki Oryantalizm” adlı makalesiyle
adından söz ettirmiştir. Eserleri arasında, Egypt: Military Society (Random House, 1968); Ideologie Et Renaissance
Nationale L'Egypte Moderne (Editions
Anthropos, 1969); La dialectique sociale
(Editions du Seuil 1972); Nation
and Revolution: Social Dialectics (State Univ of New York Press, 1981); Contemporary Arab Political
Thought (Zed Books,
1984) bulunmaktadır.
Emily Apter
New York
Üniversitesi Sanat ve Bilimler Fakültesi Karşılaştırmalı Edebiyat bölümünde
öğretim üyesidir. Temel ilgi alanları 19 ve 20. yüzyıllar Fransız edebiyatı,
kültürel çalışmalar ve eleştirel teoridir. Yayımlanmış eserleri şunlardır: Continental
Drift: From National Characters to Virtual Subjects (University of
Chicago Press, 1999); Fetishism as Cultural Discourse, ed. with William
Pietz (Cornell Uni. Press, 1991; Feminizing the Fetish: Psychoanalysis and
Narrative Obsession in Turn-of-the-Century France (Cornell UP, 1991).
Milica Bakić-Hayden
Pittsburgh
Üniversitesi Din Çalışmaları bölümünde görev yapmaktadır. Belgrad
Üniversitesi’nden sonra gittiği ABD’de Chicago Üniversitesi’nde doktorasını
tamamlayan Hayden, Güney Asya ve Balkanlar üzerine uzmanlaşmıştır. Temel
inceleme alanları, Hint dinleri, oryantalizm, Doğu Ortodoks Hıristiyanlığı,
Balkan kültürleri ve toplumları ile karşılaştırmalı mistisizmdir. Değişik
dergilerde yayımlamış çok sayıda makalesi bulunmaktadır.
Neil Lazarus
Warwick
Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat bölümü öğretim üyesidir. Temel araştırma sahası postkolonyal
edebiyat, postkolonyal teori ile emperyalizm ve milliyetçiliktir. Ayrıca
Marxizm ve Frankfurt Okulu ilgili değişik makaleleri yayımlanmıştır. Yazarın
temel eserleri, Resistance in Postcolonial African Fiction (Yale, 1990); Nationalism
and Cultural Practice in the Postcolonial World (California UP, 1999) ile Marxism,
Modernity and Postcolonial Studies (California UP, 2002) olarak
sıralanmaktadır.
Lila Abu-Lughod
Columbia Üniversitesi Kadın
Çalışmaları bölümünde öğretim üyesidir. Harvard Üniversitesi’ndeki doktora
eğitiminin ardından New York ve Princeton Üniversitelerinde bir süre dersler
verdi. Saha çalışmaları ile kadın çalışmaları arasında köprü kurulabilmesi yolunda
aktif rol oynadı. Karşılaştırmalı Müslüman Toplum İncelemeleri komitesinin
bir süre başkanlığını da yürüten Abu-Lughod’un yayımlanmış eserleri şöyledir:
Dramas of Nationhood: The Politics of Television
in Egypt (University Of Chicago Pres,
2004); Veiled Sentiments: Honor and Poetry in a Bedouin Society (The
American University in Ciro Press 1987); Remaking Women: Feminism and
Modernity in the Middle East (Princeton UP, 1998).
James Clifford
California
Üniversitesi’nde akademik yaşamını sürdüren Clifford, antropoloji alanının
dünya çapında etkili isimlerden biridir. London School of Economics’te lisans,
Standford Üniversitesi’nde yüksek lisans ve Harvard Üniversitesi Tarih
bölümünde de doktora (1969) yapmıştır. Son zamanlarda daha çok yerel kültür
odaklı çalışmaktadır. Yayımlanmış ana kitapları şunlardır: Person and
Myth: Maurice Leenhardt in the Malenesian World (University of California
Press, 1982); Writing Culture: the Poetics and Politics of Ethnography,
with George Marcus, ed. (University of California Press, 1986), The Predicament
of Culture: Twentieth Century Ethnography, Literature and Art (Harvard UP,
1988); Routes: Travel and Translation in the Late Twentieth Century
(Harvard UP, 1997); On the Edges of Anthropolgy (2003).
Phiroze Vasunia
Reading Üniversitesi
Klasikler bölümünde görev yapmaktadır. Kültürel ve entelektüel tarih, temel
çalışma sahasıdır; ayrıca emperyalizm ve oryantalizm tarihi ile bağlantılı
olarak karşıt-kültürlerin etkileşimi konusunda da incelemeler yapmaktadır. Son
olarak Klasikler ile İngiliz İmparatorluğu arasındaki ilişki üzerine bir araştırması
yakın zamanda yayımlanacaktır. Vasunia’nın tamamlanmış iki kitabı bulunmaktadır:
Zarathushtra and the Religion of Ancient Iran: The Greek and Latin Sources
in Translation (Bombay, Cama Oriental Institute, 2007); The Gift of the
Nile: Hellenizing Egypt from Aeschylus to Alexander (University of
California Press, 2001).
Ussama Makdisi
Doktora eğitimini
Princeton Üniversitesi’nde tamamlayan Makdisi, ABD’de Rice Üniversitesi Tarih
bölümünde öğretim üyesidir. Esas ilgi alanları Osmanlı Arap ilişkileri ve
Amerikan misyonerlik tarihidir. Halihazırda Amerika ve Osmanlıların hoşgörü
anlayışlarının 19. yüzyıldaki karşılaştırmalı tarihi
üstünde çalışmaktadır. Arap-İsrail çatışması ve Ortadoğu ile de ilgilenen
yazar, merhum Edward Said’in de kuzenidir. Makdisi’nin The Culture of
Sectarianism: Community, History, and Violence in Nineteenth-Century Ottoman
Lebanon (University of California Press, 2000) adlı eseri yayımlanmıştır.
Patrick Williams
Nottingham Trent
Üniversitesi Sanat ve Beşeri Bilimler bölümünde çalışmaktadır. İlgilendiği
temel alanlar postkolonyal çalışmalar, kültür kuramı ve film
incelemeleridir. Başta Fas olmak üzere, değişik ülkelerde akademik düzeyde
dersler veren Williams’ın şu eserleri vardır: An Introduction to
Post-Colonial Theory with P. Childs (Prentice Hall, 1997); Edward Said,
ed. (Sage Publications, 2001); Colonial
Discourse/Post-Colonial Theory (Columbia UP, 1994).
Aamir R. Mufti
Columbia
Üniversitesi’nde doktora eğitimini tamamlamış olan Mufti, aynı üniversitesinin
Karşılaştırmalı Edebiyat bölümünde öğretim üyesi olarak bulunmaktadır.
Marxizmden estetiğe, azınlık kültüründen insan haklarına ve antropoloji
tarihine kadar geniş bir alanda okumakta ve üretmektedir. Hindistan ve
Britanya merkezli kolonyal ve postkolonyal edebiyat incelemeleri ise bir diğer
özel uğraş sahasıdır. Critical Inquiry,
Boundary 2 ve Social Text gibi dergilerde çeşitli makaleleri yayımlanmıştır.
Yazarın Dangerous Liaisons: Gender, Nation, and Postcolonial Perspectives
, ed., (University of Minnesota Press, 1997) ve Enlightenment in
the Colony: The Jewish Question and Dilemmas in Postcolonial Culture adlı
eserleri mevcuttur.
Michael Sprinker
1999 yılında yaşamını yitiren Sprinker özellikle Althusser,
Benjamin ve Bertolt Brecht gibi aydınlar üzerine çalışmalarıyla tanınmıştı.
New Left Review ve Verso gibi saygın dergilerde uzun süre editörlük yaptı. Aijaz Ahmad vd. tarafından ölümünden sonra hazırlanmış A
Singular Voice: Collected Writings of Michael Sprinker adlı bir çalışma
vardır. Temel eserleri şunlardır: A Counterpoint of Dissonance": The Aesthetics
and Poetry of Gerard Manley Hopkins (Johns Hopkins UP, 1980); History and Ideology in
Proust: A la recherche du temps perdu and the Third French Republic
(Cambridge UP, 1994); Imaginary Relations: Aesthetics and Ideology in the
Theory of Historical Materialism (Verso, 1987); Edward Said: A
Critical Reader, ed., (Blackwell
Publishing, 1993); Althusserian Legacy, ed., (Verso Books, 1992).
Fred R. Dallmayr
Notre Dame Üniversitesi’nde, Siyaset Bilimi ve Felsefe
bölümlerinde öğretim üyesidir. Avrupa düşüncesi üzerine uzman bir siyaset kuramcısıdır.
Karşılaştırmalı felsefe, Batı-dışı siyaset felsefesi (İslâm, Hinduizm, Budizm
ve Konfüçyüsçülük), kültürlerarası diyalog ve küresel insan haklarıyla
ilgilenmektedir. Çalışmaları arasında, Beyond
Orientalism: Essays on Cross-cultural Encounter (l996); Alternative Visions: Paths in The Global
Village (l998); Achieving Our World: Toward A Global and Plural
Democracy (2001); Dialogue Among Civilizations: Some Exemplary Voices (2002);
G. W. F. Hegel: Modernity and Politics, (2002); Peace Talks-Who Will
Listen? (2004); ve Small Wonder: Against Some Self-Images of the Age
yer almaktadır.
Andrew N. Rubin
Georgetown Üniversitesi İngilizce bölümü öğretim üyesidir.
Yüksek Lisans ve doktorasını Columbia Üniversitesi’nde tamamlayan Rubin’in
temel ilgi inceleme alanları edebiyat ve kültürel çalışmalardır. Archives
of Authority: Empire, Culture and the Cold War (University of California Press, 2007) aslı kitabı
yayımlanmıştır. Ayrıca The Edward Said Reader (Granta Books, 2001) ile
Adorno: A Critical Reader (Blackwell Publishing, 2001) kitaplarının da
ortak editörlüğünü üstlenmiştir. The South Atlantic Quarterly, The
Journal of Palestine Studies, The Nation, The New Statesman
ve Al-Ahram gibi farklı yayın organlarında 20. yüzyıl kültürü ve
politikaları üzerine pek çok yazı kaleme almıştır.
Karlis Racevskis
Ohio Üniversitesi Beşeri Bilimler bölümünde görev
yapmaktadır. Esas uzmanlık dalı 17. ve 18. yüzyıllar Fransız kültürü ve edebiyatıdır.
Aynı zamanda Fransız Eleştirel Kuramının yapısı ve kaynakları üzerine çalışan
Racevskis’in değişik dergilerde kültür, roman ve dil hakkında basılmış çok
sayıda makalesi bulunmaktadır. Ayrıca Voltaire, Aydınlanma devri ve Foucault
da ilgilendiği öteki konular olarak öne çıkmaktadır. Önemli eserleri şunlardır:
Post-modernism and the Search of Enlightenment (University of Virginia
Press, 1993); Critical Essays on Michael Foucault (G.K. Hall and
Company, 1999); Michael Foucault and Subversion of Intellect (Cornell
UP, 1983); Voltaire and French Academy (University of Nort Carolina
Press, 1976);
Ernest Gellner
1995’te hayattını kaybeden, İngiliz felsefeci, antropolog,
sosoyolog ve Aydınlanma rasyonalitesinin radikal savunucusu. Geniş bir sahada
üreten Gellner’ın asıl odaklandığı alanlar dil felsefesi, kültür, milliyetçilikti.
Özellikle milliyetçilik üzerine geliştirdiği tezler yaygın bir akademik sahada
isminin yerleşmesine aracı oldu. Başlıca çalışmaları şunlardır: Words and Things, A Critical
Account of Linguistic Philosophy and a Study in Ideology; Thought and Change; The Devil
in Modern Philosophy; Muslim Society; Nation and Nationalism;
Relativism and Social Sciences; Culture, Indentitiy and Politics;
Plough, Sword and Book; Postmodernism, Reason and Religion ve Conditions
of Liberty.
Bernard Lewis
Yaşayan en büyük
oryantalistlerdendir, uzun bir süre Edward Said’in en yaman muhalifi olarak
tanınmıştır. Doktorasını İslam Tarihi üzerine yapan Lewis, pek çok farklı
üniversitede yıllarca dersler verdi. 1998 yılında Atatürk Barış Ödülü’ne layık
görüldü. Araştırma alanları Orta Doğu, İslam Dünyası ve Osmanlı İmparatorluğu’dur.
Temel kitapları ise şunlardır: The
Arabs in History (1950); The Emergence
of Modern Turkey (1961); The Assassins (1967); The Muslim
Discovery of Europe (1982); The Political Language of Islam (1988); Race
and Slavery in the Middle East: an Historical Enquiry (1990); Islam and
the West (1993); Islam in History (1993); The Shaping of the Modern
Middle East (1994); Cultures in Conflict (1994); The Middle
East: A Brief History of the Last 2,000 Years (1995); The Future of the
Middle East (1997); The Multiple Identities of the Middle East (1998);
A Middle East Mosaic: Fragments of life, letters and history (2000); From
Babel to Dragomans: Interpreting the Middle East (2005); The Crises of Islam:
Holy War and Unholy Terror (2004).
James G. Carrier
Antropoloji alanının önde gelen isimlerinden biridir.
University College London’da öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Yazarın ana
eserleri şunlardır: Gifts and Commodities (Routledge, 1994); Meanings
of the Market: The Free Market in the Western Culture (Berg Pub., 1997); Learning
Disability (Greenwood Publicaitons, 1986); Occidentalism: Image of
the West (Oxford UP, 2003); Confronting Enviroments: Local
Understanding in a Globalizing World (AltaMira Press, 2004).
Salih Akkanat
Ferit Burak Aydar
Yasemin Çına
Melike Kır
Birgül Koçak
Aytaç Yıldız