• Aydınların İhaneti

Aydınların İhaneti

  • 150,00 TL
  • 105,00 TL


  • Stok Durumu: Stokta var
  • 24 Saatte Kargoda

Batı’da Aydınlar hakkında ilk kapsamlı eleştiri XX. yüzyılın başlarında Julien Benda’dan gelir. Benda’ya göre, aydınların hakikat duygusu artık zayıflamıştır. Onlar, şimdilerde siyasi ihtirasların güdümündedirler. İktidarın muhalif görünen sözcüleridir. Esasen kendi gruplarının çıkarlarını kollamak adına da sonsuz bir kin ve nefret duyarlar.  

Benda’nın tanımına göre gerçek aydınlar kazığa bağlanıp yakılma, sürgüne gönderilme, çarmıha gerilme riskine girmek durumundadırlar. Bu yüzden de sayıları çok olamaz, gelişimleri belli bir rutine bağlı olamaz... Benda’nın tasarladığı biçimiyle gerçek aydın imgesinin hâlâ çekici ve güçlü bir imge olduğuna benim şüphem yok.
-
Edward W. Said, Entelektüel  

Benda’nın anlattığı entelektüeller alelâde insanlar ya da sıradan oku­muşlar gibi maddi kazançla ilgilenmezler. Şahsi çıkar peşinde koşmak, ikbal ve mevki gayreti içinde olmak onların işi değildir. Onlar siyasal iktidarın yakını olmak için el etek öpmezler. Güçlünün uydusu değil, zayıfın savunucusudurlar. Zengin sofralarından yemlenmek için şakla­banlık yaparak kralın soytarısı rolüne soyunmazlar ... Siyasal iktidarın kusur­larını, otoriteyi kötüye kullanmasını kınarlar ve bunu topluma haykırırlar. Onlar, iktidarın hizmetlisi değildir. ...Onlar satılık değildir, kalemlerini de ödünç vermezler. İşte, bu kabilden özelliklerle bezediği entelektüellerin dönemin siyasi gelişmeleri karşısında ilkesiz davranışlarının yarattığı infialle Benda sözünü esirge­memiş ve ‘aydın ihanetinden’ söz edebilmiştir.
-
Nur Vergin, Doğu Batı Entelektüeller - III


  • Yazar: Julien Benda
  • Kitabın Başlığı: Aydınların İhaneti
  • Orijinal Başlık: La Trahison des clercs
  • Çeviren: Cem Soydemir [İngilizce]
  • Yayına Hazırlayan: Mirze Mehmet Zorbay
  • Kapak Tasarımı: Harun Ak
  • Dizi Bilgisi: Doğu Batı Yayınları - 19; Felsefe Dizisi - 4
  • Basım Bilgileri: 4. Basım / Aralık 2021 [1. Basım / Haziran 2006]
  • Sayfa Sayısı: 189
  • ISBN: 978-975-2410-66-4
  • Kapak Resmi: Auguste Rodin, Cehennem Kapısı.
  • Boyutları: 13,5 x 21

Önsöz


I. Siyasi İhtirasların Modern Olgunlaşması

II. Bu Gelişimin Önemi - Siyasi İhtirasların Doğası

III. “Aydınlar” - Büyük İhanet

IV. Özet - Tahminler


Notlar

 Dizin

ÖNSÖZ

 

Tolstoy, orduya katıldığında subaylardan birinin, yürüyüşte sırayı bozduğu gerekçesiyle bir askeri dövdüğüne tanık oluşunu anlatır. Tolstoy subaya şöyle der:

“Kendin gibi bir insana bu şekilde davranmaktan utanmıyor musun? Hiç mi İncil okumadın?”

Subay şöyle karşılık verir:

“Peki, sen, hiç mi Ordu Tüzüğü okumadın?”

Bu sert yanıt, maddi olanın yönetimini ele geçirmeye çalışan tinsel insanın yüzüne bir şamar gibi inecektir daima. Bana ise, çok akıllıca bir yanıt gibi geliyor. İnsanları maddi şeyleri elde etmeye yöneltenlerin adalet ve insafa ihtiyacı yoktur.

Gene de –her ne kadar hor görülseler de– hemcinslerini maddiyatın dininden başka dinlere yönelten insanların varolmasının önemli olduğunu düşünüyorum. Bu rolü üstlenmesi gerekenler (ben bunlara sözcüğün Ortaçağ’daki anlamıyla “ruhban sınıfı” adını veriyorum) bunu yapmaktan vazgeçmedik­le­ri gibi, şimdi tamamen tersi bir rol üstlendiler. Avrupa’da geç­tiğimiz elli yılın nüfuzlu ahlâkçılarının çoğu, özellikle de Fransa’daki yazarlar, insanlığı İncil’i küçümsemeye ve Ordu Tüzüğünü okumaya çağırıyorlar.

Bu yeni öğreti, iradesi artık şimdiye dek görülmemiş bir kesinlikle materyalizme dayanan bir insanlığa seslendiği için bana ciddi bir ilgiyi daha da fazla hak ediyor gibi görünüyor. Ben de bunun doğru olduğunu göstermekle işe başlayacağım.

Julien Benda (1867-1956)

Fransız düşünür ve yazar. Yahudi bir ailede dünyaya gelir. 1894’te Paris Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra, 1898’de Dreyfus vakası üzerine yazılar yayımladı. Benda, bu olaydan sonra muhalif duruşu ve polemikleriyle sesini duyurdu. Henri Bergson’un sezgiciliğine karşı 1912’de kaleme aldığı Bergsonculuk adlı yapıtında rasyonalizmi savundu. L’ordination romanı ile edebiyat sahasında ün kazandı. Charles Péguy’nin kurucusu olduğu dönemin faal dergilerinden Cahiers de la Quinzaine’de yazılar kaleme aldı. Belphégor adlı yapıtında dönemin edebî ve sanatsal akımlarını eleştirdi. En önemli yapıtı sayılan Aydınların İhaneti’nde, ırksal ve siyasal nedenlerle doğruluktan ve adaletten sapanları ahlâksal ihanetle suçladı. Bugün Benda ismi, Edward Said’den Noam Chomsky’e kadar birçok düşünürün gözünde entelektüel duyarlılığın gelişimi konusunda kurucu simgelerden biri sayılır.

Eserlerinden Bazıları: Les sentiments de critias (1925) La jeunesse d’un clerc (1936), Un régulier dans le siècle, (1938), La France byzantine (1945).

Cem Soydemir

1967 Ankara doğumlu. ODTÜ Sosyoloji bölümü mezunu. 1994’ten beri birçok kitabı Türkçeye kazandırdı. Ağırlıklı olarak edebiyat kuramı, sanat tarihi, sinema, eleştirel teori, sosyoloji, felsefe, siyaset bilimi ve sanat alanlarında kitap ve makale çevirileri yaptı. Muhtelif kitapların editörlüğünü üstlendi. Müzikle uğraştı. Kum heykel sergilerinde küratör olarak görev aldı. Çevirdiği eserlerden bazıları: Craig Brandist, Bahtin ve Çevresi; Claire Colebrook, Gilles Deleuze; Julien Benda, Aydınların İhaneti; George Basalla, Teknolojinin Evrimi; V. N. Voloşinov: Freudculuk; Alexander Nehamas Nietzsche: Edebiyat Olarak Hayat; Thomas More, Ütopya (Doğu Batı); Mihail Bahtin, Karnavaldan Romana; Sanat ve Sorumluluk; Keith Ansell-Pearson, Kusursuz Nihilist; R. W. Connel, Toplumsal Cinsiyet ve İktidar (Ayrıntı); Mihail Bahtin, Dostoyevski Poetikasının Sorunları; György Lukács, Roman Kuramı; Thorsten Botz-Bornstein, Filmler ve Rüyalar; Daniel Frampton, Filmozofi (Metis); Vernon Hyde Minor, Sanat Tarihinin Tarihi; Yael Navaro, Kurmaca Mekân: Kuzey Kıbrıs’ın Duygu Coğrafyası (Koç Üniversitesi Yayınevi).