• Arap Edebiyatı

Arap Edebiyatı

  • 160,00 TL
  • 112,00 TL


  • Stok Durumu: Stokta var
  • 24 Saatte Kargoda

Uzun süre Doğu edebiyatını yalnızca Binbir Gece Masalları üzerinden tanıyan Batı’nın klasik imge ve kalıpların ötesinde gerçek bir edebiyat araştırmasıdır ünlü doğubilimci Hamilton Gibb’in bu kitabı. Çok geniş bir sahaya yayılan edebî verimleri yalnızca bir millete hasrederek değil, Arapçanın Bağdat’tan Endülüs’e Mağrip ülkelerinden Sicilya’ya uzanan yolculuğunu, geçtiği güzergâhlarda derin izler bırakan edebî zenginliğini tek tek ayrıntılandırmaktadır. Gibb’in bu çalışması takdire değerdir. Çünkü yalnızca standart edebî çözümlemeleri tercih etmemiş, örneğin yaşam kalıplarına inerek göçebe bir hayat tarzından nasıl böylesine zengin bir dilin ortaya çıktığını açıklamaya çalışmıştır. Kitap aynı zamanda yaptığı kültürel okumayla da dikkat çekicidir. Bedevîliğin, iklimin, yeknesaklığın, inancın, sonsuz bekleyişin, çölün, kumun ve serabın oynadığı mucizevî etkiye de birçok satırında değinmektedir.

Gibb, tarih ve edebiyatın sürekli birbirini beslediği bir ortamda başta şiir ve nesir olmak üzere belli başlı edebî akımlara yer vermekte, onları tanımlamakta, neden ve sonuçlarıyla birlikte izah etmekte, öncesini ve sonrasını göstermektedir. Bu çerçeveden bakıldığında dillerin farklılığına rağmen duyuş ve düşünce kalıplarının ortaklığı, şair ve düşünürleri birbirine daha çok yaklaştıran edebiyatın evrenselliğini bir kez daha kanıtlamaktadır.


  • Yazar: Hamilton Alexander Rosskeen Gibb
  • Kitabın Başlığı: Arap Edebiyatı
  • İngilizce Özgün Metin: Arabic Literature: An Introduction
  • İngilizceden Çeviren: Onur Özatağ
  • Yayına Hazırlayan: Ufuk Coşkun
  • Kapak Tasarımı: Harun Ak
  • Dizi Bilgisi: Doğu Batı Yayınları - 184; Edebiyat- 45
  • Basım Bilgileri: 2. Basım: Eylül 2022 (1. Basım: Eylül 2017)
  • Sayfa Sayısı: 188
  • ISBN: 978-975-2410-67-1
  • Boyutları: 13,5 x 21


Çevirmenin Notu

İkinci Baskıya Önsöz

İlk Baskıya Önsöz

1. Giriş

2. Arapça

3. Kahramanlık Çağı (500-622)

4. Yayılma Çağı (622-750)

5. Altın Çağ (750-1055)
    1. 750’den 813’e
    2. 813’ten 945’e
    3. 945’ten 1055’e
        a. Seyfüddevle’nin sarayı
        b. Büveyhîler hâkimiyetinde Irak
        c. Doğu İran
        d. Mısır ve Kuzeybatı Afrika
        e. Endülüs (750-1091)

6. Gümüş Çağ (1055-1258)
    1. Irak ve İran
    2. Mısır ve Suriye
    3. Sicilya
    4. Endülüs

7. Memlûkler Çağı (1258-1800)
    1. 1517’ye Kadar Mısır ve Suriye
    2. Endülüs ve Kuzeybatı Afrika
    3. 1517-1800

Son Söz

Bibliyografya

Dizin

İLK BASIMA ÖNSÖZ

 

Kurʾân ve Arap Geceleri dışında da bir Arapça edebiyatın var olduğu nispeten az bilinir. Bu kitabın amacı hem mevzubahis edebiyatın kapsamına bütünlüğü içinde işaret etmek hem de onun saf edebi dallarını daha ayrıntılı bir şekilde tartışmaktır. Pek az kişinin samimi bir aşinalık iddiasında bulunabileceği bu denli engin bir saha, eleştirel görüşün bölündüğü durumlarda bile ancak bir nebze dogmatizm ve genelleme pahasına ele alınabilirdi. Arabistler, son yarım asrın saygın Doğulu âlimlerin eserlerinin katkıları altında nereye yerleştirilmiş olduğunu derhal tespit edeceklerdir; metin boyunca işaret edilmesi mümkün olmayan bu büyük borç burada tamamıyla kabul edilmiştir. Konuyu ele alış yöntemi her şeyden önce John de M. Johnson tarafından önerilmiştir ve metnin kendisi Profesör Sir Thomas Arnold’ın özgün taslak üzerine yönelttiği nazik eleştirilerine çok şey borçludur, fakat kitabın sayfaları arasında bulunabilecek olan aykırı düşüncelerde kendisinin hiçbir sorumluluğu bulunmamaktadır.

 

H. A. R. G.
Mayıs 1926

İKİNCİ BASIMA ÖNSÖZ

 

Bu kitabın ilk basımı 1926’da World’s Manuals dizisinde yayımlandı. Aradan geçen otuz beşyıl zarfında yazarın görüşleri sadece daha etraflı bir bilgi ve değişen yaklaşım açılarının etkisi altında değişmekle kalmadı, fakat aynı zamanda oldukça büyük sayıda Arapça metin keşfedildi, tanımlandı ya da neşredildi. Öyle ki, bu yeni basımın hacmi iki katına dahi çıkarılsaydı özgün Arapça şiir ve nesir eserlerinin ancak küçük bir parçası kapsanabilirdi. Bunun ne derece küçük bir parça olduğu Carl Brockelmann’ın 2.500 sayfadan fazlasını içeren üç ciltlik biyo-bibliyografik katalogu (Geschichte der arabischen Litteratur) ile yapılacak bir kıyaslamadan anlaşılabilir. Bu nedenle bu çalışma bir seçkidir ve Arapça edebiyatın kapsamını bütünlüğü içinde göstermek ve onun saf edebî dallarının bir nebze de olsa daha etraflı bir ayrıntısını sunmak için özgün basımın hedeflerine bağlı kalmaktadır. Çeviriler üzerine ek bölümün, metinde yer verilen ve zorunlu olarak kısa tutulan parçaları kısmen de olsa telafi edebileceği umulmaktadır; daha çok ümit edilense bazı okuyucuları, insanlık mirasının bu yarı unutulmuş kesiti içinde gizlenen haz ve bilgeliğin bir kısmını kendi adlarına keşfetmeye teşvik etmesidir.

 

H. A. R. G.
1962

ÇEVİRMENİN NOTU

 

İçinde yaşadığımız kültür coğrafyasının edebî geçmişine Arapça ve onun kullanıcıları üzerinden ışık tutan Gibb’in bu çalışması, başta şiir ve nesir olmak üzere dinî yazından tarihe ve zaman içinde evrilerek romandan tutun da hikâye türüne dek pek çok edebî biçimin gelişimine özlü ve sade bir yaklaşım sergilemektedir. Bu nedenle, Türkçe edebiyat ve edebiyat tarihi alanında kalem oynatanlar için temel bir başvuru eseri niteliği taşıyacağı düşünülmüş, Türkçeye de bu ümitle çevrilmiştir. Ayrıca, üniversitelerin Doğu dilleri ve edebiyatları, Türk dili ve edebiyatı, tarih ve özellikle de İslâm tarihi öğrencileri için temel bir kaynak olacağı ümit edilmektedir. Biz eserin aynı zamanda İslâm felsefesi tarihi için de kaynak olacağı düşüncesindeyiz. Çeviri metni değerlendiren kıymetli hocalarım M. Faruk Toprak ve Kemal Tuzcu’ya, çeviri boyunca yardımlarından dolayı değerli dostum Y. Berker Yetişti’ye ve son olarak metni baştan sona okuyup pek çok öneride bulunarak tercümeye katkı sağlayan Sayın Ufuk Coşkun’a buradan teşekkür ederim. Nihayet tüm hata ve eksiklikler yalnızca çevirmene aittir.

 

Onur Özatağ
Ankara, 2017

Hamilton Alexander Rosskeen Gibb

1895 İskenderiye doğumlu. İskoç şarkiyat tarihçisi. Edinburgh’da Semitik diller üzerine eğitim almıştır. Daha sonra ilgi odağını değiştirmiş, akade­mik kariyerini Arapça çalışmaları üzerine inşa etmiştir. Bu çalışmaları doğ­rultusunda İslâm’ın yaygın olduğu ülkelerin tarihleri ve dinin kendi ta­rihi üzerine araştırmalarını gene aynı konuların güncel durumları hakkın­da araştırmalarıyla desteklemiştir. Bu çalışmalarından Mohammedanism ile Batı’da İslâm çalışmalarında önemli bir yer edinmiştir. Oxford ve Harvard’da Arapça profesörlüğü yapmasının yanısıra Harvard Orta Doğu Çalışmaları Merkezi’nin başında yer almıştır. İslâm incelemelerinde nesnel bir bakış açısı ile olayları tarihsel ve ekonomik açıdan yorumladığı düşünülmektedir. Birinci Dünya Savaşı’nda Fransa ve İtalya’da görev almıştır. İngiltere’de şövalyelik, Fransa’dan da şeref nişanı almış olan Gibb 1971 yı­lında yaşamını yitirmiştir. Eserlerinden bazıları: Modern Trends in Islam, Mohammedanism: An Historical Survey, Islamic Society and the West (Harold Bowen ile birlikte), Shorter Encyclopedia of Islam (J. H. Kramers, Brill. ile birlikte editör), The Encyclopaedia of Islam (birçok şarkiyatçıyla bir­likte editör), Studies on the Civilization of Islam.

Onur Özatağ

1980’de Ankara’da doğdu. İlkokulu İstanbul’da, orta ve liseyi İzmir’de okudu. 2006 yılında Ankara Üniversitesi DTCF Arap Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu, aynı yıl yine aynı fakültenin Orta Çağ Tarihi Anabilim Dalı’nda yüksek lisans öğrenimine başladı. Selçuklu ve Abbâsîler tarihi üzerine çalıştı, 2008’de mezun oldu. Hâlen Orta Doğu Teknik Üniversitesi Beşerî Bilimler Fakültesi Tarih Anabilim Dalı’nda doktora yapmaktadır. İslâm tarihi, düşüncesi ve siyaseti üzerine çalışmalarının yanı sıra karşılaştırmalı edebiyat, dinler tarihi, felsefe tarihi ve hukuk tarihi üzerine çalışmakta, bu konularda oturumlar düzenlemektedir. Arapça, Almanca, Fransızca ve İngilizceden çeviriler yapmakta, Yunanca ve İbranice çalışmaktadır. Bugüne kadar çevirdiği ve editörlüğünü yaptığı çalışmalar şöyledir: Celâleddîn Suyûtî, Halifeler Tarihi (İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2014), İbn Kalânisî, Şam Tarihine Zeyl: Birinci ve İkinci Haçlı Seferleri Dönemi (İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2015), H.A.R. Gibb, Arap Edebiyatı (Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2017), İbn Tufeyl, Hayy bin Yakzân (İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2021), Onur Özatağ, ed., Vahhâbîler I: Teori, Doktrin ve Tarih (Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2022).