Doğu Batı Sayı 03: Gericilik Nedir?

• Genel Yayın Yönetmeni: Taşkın Takış
• Onur Kurucuları: Halil İnalcık, Şerif Mardin
• Yayın Kurulu: Oğuz Adanır, Ali Akay, Simten Coşar, Özcan Doğan, Kurtuluş Kayalı, Armağan Öztürk, Özgür Taburoğlu, Ali Utku, Aytaç Yıldız
• Dergi Başlığı: Gericilik Nedir?
• Dönem: Mayıs, Haziran, Temmuz 1998 [Yıl 1, Sayı: 3] 
• Basım Bilgisi: 1000 Adet / 5. Basım Mayıs 2019 [1. Basım Mayıs 1998]
• Sayfa Sayısı: 187
• ISSN: 1303-7242
• Barkod: 9771303724023
• Ön Kapak Resmi: “The Big I am”, Ralph Steadman, Londra 1988.
• Kapak Tasarımı: Aziz Tuna
• Boyutları: 16 x 24

GERİCİLİK

Nuray Mert

Gericilik

Mehmet Ali Kılıçbay

Bir “Tarih Okuma Tarzı” Olarak Gericilik

Ömer Laçiner

Geçersizleşen Ama Yenilenmesi Gereken Bir Koordinat

Ahmet İnam

Yobaz Yaratan Dünyayı Anlamaya Doğru...

Selçuk Akşin Somel

“Gericilik”, “İlericilik” ve Aydınlar

Mehmet S. Aydın

“İrtica”ya İlişkin Bazı Düşünceler

İlhami Güler

Gericiliğin Gerçek ve Enstrümantal Tabiatı Üzerine

Mehmet Bayraktar

Gericilik: İçi Boş Bir Sözcük

(BİR) DEVRİM / MUHAFAZAKÂRLIK / DEMOKRASİ

Halil İnalcık

Büyük Devrim: Hilafetin Kaldırılması ve Laikleşme

Süleyman Seyfi Öğün

Türk Muhafazakârlığının Açık İkilemleri Üzerine

Ahmet Arslan

İslâm, Demokrasi ve Türkiye

KAYRAN

Efkan Bahri Eskin

Metafizik ve Gericiliğin Metafiziği

Yasin Ceylan

İnanç, Bilim ve Felsefe Üçlemine Yeni Bir Yaklaşım

YAŞAMA ALANI

Berrak Burçak

II. Abdülhamid Devrinde İslâm ve Batılılaşma Karşısında Kadının Konumu

Feryal Tansuğ

Şeyhülislâm Musa Kâzım Efendi’nin Düşünceleri Işığında II. Meşrutiyet Döneminde Batılılaşma ve İslâmcı Düşünce

KENZ

Paul Edward Gottfried

Antagonizma Olarak Politika

Heikki Saari

R. G. Collingwood’un Mutlak Ön-Kabuller Öğretisi

“GERİCİLİK” DALGASI

Tutarsızlıkların bizleri tasalandırmadığı ve sorumsuzluğun toplumsal uyum halinde rasyonelleştiği bir dönemde taraflar neyi amaçladıklarının bilincinde olmayan bir dil oluşturdu. Öncelikle bu dil tarafların referanslarını, yeniden üretebilen-eleştiren bir üst dil ihtiyacını karşılayacak zihniyete dönüştürmenin uzağındaydı. Yalnızca biçimsel doğrularla hareket eden (toplumsal hareketliliği sosyolojik işlevlerle mantığa tâbi kılan) bu dil sonrasında taraflarda kendini oluşturamamanın öylece sıkıntısını yarattı.

        Siyasal tasavvurlarımız (esasen iktidara yönelik popülist eleştiriler) pra­tikte siyasal edilgenliğe, politik iradeyi besleyen siyasal aktörler meşru kuv­vet tekelinin hazırlayıcısı rolüne büründü. Bu koşullarda her cesurâne tanım arkasından tanımsızlığı, her tehditkâr üslup (‘gericilik’te olduğu gi­bi) uzun bir tarihe yayılan belirsizliği beraberinde getirdi.

         “Gericilik” nedir sorusuyla amaçlanan sözü edilen alışkanlıklara eleştiri getirebilmek ve şematik bütünlükleri, tutarlılıkları ve içsel doğruları kay­bettiğimizde nasıl düşündüğümüzün özeleştirisini yapabilmektir.

         “Gericilik” nedir sorusuyla hatırlatılmak istenen iktidar ve denetleme tutkusunun oluşturduğu değer hükümlerinin toplumsal krizlerdeki etkilerinin gözden geçirilmesidir.

        Bu soruyla hedeflenen popülist söylemlerin geliştirdiği “ilericilik-gericilik” ayırımlarının indirgeme ve yoksayma özelliklerini göstermektir.

        Amaçladığımız, bir toplumda “gericilik” kavramının kullanımındaki sosyo-psikolojik yapıyı öğrenmek, tarihin belli dönemlerinde ‘tepkisel’ hareketlerin niçin “gericilik” olarak değerlendirildiğini anlamak, geriye-geçmişe dönüş ve ilerleme düşüncesi arasındaki felsefi/zamansal ilişkiyi konumlandırmak; konuya gündem dışı bir bakış getirmek, ‘dalga’lanmaları kırmak, korkuyu atmak ve buradan hareketle ayakları zemine sağlam basan kuşatıcı bir etik geliştirmektir.

Taşkın Takış