Platon’un “Olgunluk Dönemi” eserlerinden biri olarak kabul edilen Kritias adlı eserinde mitoloji ve edebiyatta sıkça kendine yer bulmuş Atlantis teması karşımıza çıkmaktadır. Bir nevi dünyadaki cennet olan bu ‘ütopik’ kent hikâyesinde, Platon bu devletin sahip olduğu olağanüstü güce rağmen, mütevazı fakat iyi bir şekilde yönetilen Atina’yı ele geçirememesini ele almaktadır. Kısacası, Platon bu mit vasıtasıyla iyi ve kötü şekilde yönetilen devletlerin önünde sonunda hak ettiğine kavuşacaklarını belirtmektedir. Eşsiz mimarisi, muazzam teknolojik gelişimi ve görkemli yapılarıyla herkesin hayranlık duyduğu Atlantis gibi bir devlet bile erdemli bir yöneticinin yokluğunda ve adaletten uzaklaşıldığında çökme yoluna girecektir. Sokrates’in öğrencilerinden ve Atina politikasındaki önemli kişiliklerden biri olan Atina vatandaşı Kritias’ın anlattığı bu hikâyenin eksiksiz bir nüshası günümüze ulaşmamıştır. Elimizde olan hikaye, Zeus’un Atlantis kentine sinirlenip onları Atina’ya yenilmeyle cezalandırma kararını aldığı anda sona ermektedir. Kritias diyaloğunun Timaios ve elimize hiç geçmemiş olan Hermokrates diyaloglarıyla birlikte bir üçleme olduğu düşünülmektedir.
- Yazar: Platon
- Kitabın Başlığı: Kritias
- Eski Yunanca Özgün Metin: Κριτίας
- Çeviren: Emre Karatekeli [Eski Yunanca]
- Yayına Hazırlayan: Taşkın Takış
- Kapak Tasarımı: Harun Ak
- Dizi Bilgisi: Doğu Batı Yayınları - 390; Felsefe Dizisi - 106
- Basım Bilgileri: 1. Basım: Haziran 2023
- Sayfa Sayısı: 80
- ISBN: 978-625-8123-46-3
- Boyutları: 13,5 x 21
- Kapak Resmi: Platon
Platon (MÖ yaklaşık 428 – MÖ 348)
Atinalı filozof. Atina ile Sparta’nın
başı
çektiği
Peloponnessos Savaşı (MÖ 431-404) sırasında
gözlerini dünyaya açan Platon hem anne hem de baba tarafından
varlıklı
ve siyasette nüfuzu olan bir aileden gelmektedir. Ailesinin etkisiyle Atina
polisinin yönetimi ve siyasetinde ilerlemesi beklenen Platon bu yolu izlemeyip
önce sanata yönelip dithyrambos, lirik şiir ve tragedya yazmıştır.
Ancak yirmi yaşında Sokrates ile tanışınca bu şiirlerini yakıp
felsefe ile ilgilenmeye başlamıştır. Sokrates’in MÖ 399’da ölüme mahkûm
edilip idam edilmesinden sonra, Platon Atina’dan ayrılarak
12 yıl
boyunca seyahat etmiştir. Megara’ya, Kyrene’ye, güney İtalya’ya
ve Mısır’a
gitmiş,
bu seyahetleri vesilesiyle Herakleitos’un, Parmenides’in, Pythagoras’ın
düşüncelerini
öğrenmiştir.
Atina’ya geri döndükten sonra burada ünlü okulu Akademiasını
kurup felsefe ve matematik üzerine dersler vermiştir. Tüm halka açık
olan bu okula gelenlerden herhangi bir ücret talep edilmemesine rağmen
okulun müdavimleri aristokrat, varlıklı erkekler olmuştur.
Genellikle diyalog formunda yazdığı eserlerinden ona atfedilenler de dâhil
olmak üzere otuz beşi günümüze ulaşmıştır.
Emre Karatekeli
İTÜ İnşaat Mühendisliği’nden lisans (2012) derecesini aldıktan sonra beşeri
bilimler alanına geçerek ODTÜ Felsefe Bölümü’nden yüksek lisans (2016) ve
doktora (2021) derecelerini aldı. İkinci lisans derecesini Ankara Üniversitesi
Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, (Eski) Yunan Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nda
tamamladı (2021). Toplum ve siyaset felsefesi, Rousseau, Hegel ve Nietzsche
gibi kıta felsefesi düşünürleri başlıca çalışma alanlarıdır. Eski Yunanca ve
Almancadan çeviriler yapmaktadır. ODTÜ ve Atılım Üniversitesi’nde yarı zamanlı
öğretim görevlisi olarak felsefe dersleri vermektedir.
