Platon’un Sokrates’in Savunması (Apologia Sokratous) adlı diyaloğu daha çok Apologia olarak bilinir. Eski Yunancada “mahkeme karşısında yapılan savunma” anlamına gelir.
Platon’un bu eseri MÖ 399 yılının bahar aylarında yapılan bir davayı ele almaktadır. Bu mahkemede, Sokrates Atinalı gençleri yozlaştırmak ve Atina’nın resmî görüşlerini reddederek kente yeni inançlar getirmesi suçlamalarıyla karşı karşıyadır.
Sokrates’in mahkemeye verilmesinin görünürdeki en büyük sebebi, Atina devletinin tanımış olduğu, Olympos dağında ikamet eden Zeus, Apollon ve Athena gibi geleneksel tanrı ve tanrıçalara inanmıyor oluşudur. Pagan inançlara sahip olan Eski Hellenlerin gündelik yaşamında dinin ne kadar başat bir rol oynadığı düşünülecek olursa, bu yabana atılacak ve Atina yurttaşlarınca hoş görülecek bir suç değildir. Bu suçlamayı Atinalılar gözünde inanılır kılan en önemli unsurlardan biri, Sokrates’in Atina’da felsefeyle uğraşması ve yerin altında ve üstünde bulunan varlıkları farklı bir şekilde açıklamaya kalkışarak geleneksel dinî izahları bertaraf etmek istiyor olduğu iddiasıdır.
Metin boyunca görüleceği üzere, Sokrates tüm akıl yürütme ve belagat yeteneklerini kullanarak kendisini defalarca aklamış olsa da, karşısında onun suçluluğuna en baştan ikna olmuş olan bir jüri vardır. Ahlâki bir zemin üzerinden yapılan suçlamalar, aslında devrin siyasi çalkantılarının sonucudur. Sokrates, bir yönüyle savaş yorgunu Atina’nın kendini aklamak için verdiği kurbanlardan birisi olmuştur.
- Yazar: Platon
- Kitabın Başlığı: Sokrates'in Savunması
- Eski Yunanca Metin: Απολογία Σωκράτους
- Çeviren: Emre Karatekeli [Eski Yunanca]
- Yayına Hazırlayanlar: Taşkın Takış, Ufuk Coşkun
- Kapak Tasarımı: Mr. Z & Z
- Dizi Bilgisi: Doğu Batı Yayınları - 417; Felsefe Dizisi - 116
- Basım Bilgileri: Ocak 2024
- Sayfa Sayısı: 110
- ISBN: 978-625-8123-77-7
- Boyutları: 13,5 x 21
- Kapak Resmi: Atina Akademisi önünde yer alan Socrates heykeli. (Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International lisansıyla) Fotoğraf Sahibi: Costis 66
Platon (MÖ yaklaşık 428 - MÖ 348)
Atinalı
filozof. Atina ile Sparta’nın başı çektiği Peloponnessos Savaşı
(MÖ 431-404) sırasında gözlerini dünyaya açan Platon hem
anne hem de baba tarafından varlıklı ve siyasette nüfuzu olan bir aileden
gelmektedir. Ailesinin etkisiyle Atina polisinin yönetimi ve siyasetinde
ilerlemesi beklenen Platon bu yolu izlemeyip önce sanata yönelip dithyrambos,
lirik şiir
ve tragedya yazmıştır. Ancak yirmi yaşında
Sokrates ile tanışınca bu şiirlerini yakıp
felsefe ile ilgilenmeye başlamıştır. Sokrates’in MÖ 399’da ölüme mahkûm
edilip idam edilmesinden sonra, Platon Atina’dan ayrılarak
12 yıl
boyunca seyahat etmiştir. Megara’ya, Kyrene’ye, güney İtalya’ya
ve Mısır’a
gitmiş,
bu seyahetleri vesilesiyle Herakleitos’un, Parmenides’in, Pythagoras’ın
düşüncelerini
öğrenmiştir.
Atina’ya geri döndükten sonra burada ünlü okulu Akademiasını
kurup felsefe ve matematik üzerine dersler vermiştir. Tüm halka açık
olan bu okula gelenlerden herhangi bir ücret talep edilmemesine rağmen
okulun müdavimleri aristokrat, varlıklı erkekler olmuştur.
Genellikle diyalog formunda yazdığı eserlerinden ona atfedilenler de dâhil
olmak üzere otuz beşi günümüze ulaşmıştır.
Emre
Karatekeli
İTÜ İnşaat
Mühendisliği’nden lisans (2012) derecesini aldıktan sonra beşeri bilimler alanına
geçerek ODTÜ Felsefe Bölümü’nden yüksek lisans (2016) ve doktora (2021)
derecelerini aldı. İkinci lisans derecesini Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya
Fakültesi, (Eski) Yunan Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’nda tamamladı (2021).
Toplum ve siyaset felsefesi, Rousseau, Hegel ve Nietzsche gibi kıta felsefesi
düşünürleri başlıca çalışma alanlarıdır. Eski Yunanca ve Almancadan çeviriler
yapmaktadır. ODTÜ ve Atılım Üniversitesi’nde yarı zamanlı öğretim görevlisi
olarak felsefe dersleri vermektedir.
