• SineMasal Cilt 5: Brecht

SineMasal Cilt 5: Brecht

  • 200,00 TL
  • 140,00 TL


  • Stok Durumu: Stokta var
  • 24 Saatte Kargoda
  • Editör: Emrah Suat Onat, Zühal Çetin Özkan
  • Yayın Kurulu: Zehra Cerrahoğlu, Zühal Çetin Özkan, Utkan Olcay, Emrah Suat Onat, Sabire Soytok, Sertaç Koyuncu, Tarık Z. Arslan, Rüya Delice
  • Kitabın Başlığı: Sinemasal Ortak Kitap Cilt 5: Brecht
  • Kapak Tasarımı: Emre Duygu
  • Kapak Resmi: Hertha Thiele (Kuhle Wampe 1932 filminin son sahnesi -Yön: Slatan Dudow)
  • Dizi Bilgisi: Doğu Batı Yayınları - 382; Sinema Dizisi - 6
  • Basım Bilgileri: 1. Basım: Şubat 2023
  • Sayfa Sayısı: 199
  • ISBN: 978-625-7030-38-8
  • Boyutları: 16,5 x 24

Ümit Ünal
Hocam Mutlu Parkan

Dilara Balcı Gülpınar
Sinemada “Gösterme”ye Rakip Olarak “Anlatma”: Yeşilçam Filmlerinde Diegetik Anlatım, Anlatıcı Türleri ve İşlevleri

Utku Çırak
Brecht Estetiği ve Cafer Penahi Sineması: Ayna (1997)

Sabire Soytok
Görünenin Ardındaki Gerçeğe Bakma Denemesi: Gölgeler İçinde

Zahid Çetinkaya
Sinir Krizinin Eşiğindeki Kadınlar Filminin Brecht’in “Yabancılaştırma” ve “Gestus” Kavramları Üzerinden İncelenmesi

Yağmur Türkan Caner
Brechtyen Bakış Açısı Üzerinden Abbas Kiyarüstemi Sinemasının Estetik Unsurları

Hamdi Murat Karakütük
Epik, Melodramatik ve Diyalektik In Einem Jahr Mit 13 Monden (13 Aylı Bir Yılda) Filminde Brechtyen Estetiğin Sinemasal Etkileri

Selda Kulluk Yerdelen
Bertolt Brecht’in Tasarımcılarından Biri ve Modern Fotomontajın Yaratıcısı: John Heartfield

Atay Gergin
Sinematografik ve Teatral Anlatım İlişkisi Bağlamında Bir Tasarım Süreci: Bertolt Brecht & Elisabeth Hauptmann’ın “Mutlu Son” Oyunu

Zühal Çetin Özkan
‘Genç Sinema’ Dergisi Üzerine…

Sabire Soytok & Enis Rıza
Enis Rıza ile Mutlu Parkan ve Genç Sinemacılar Üzerine Bir Söyleşi 

Sunuş

 

SineMasal ortak kitabının 5. sayısının dosya konusu olan Brecht’in çağrı metninde, “Bu sayıyı Nisan 2021’de yitirdiğimiz hocamız Prof. Dr. Mutlu Parkan’ın anısına armağan etmek istiyoruz bu nedenle 5. sayımızın dosya konusunu SineMasal-Brecht olarak belirledik” demiştik. Bunun sebebi de DEÜ GSF Sinema Bölümünün kurucu öğretim üyelerinden ve temel taşlarından biri olan Prof. Dr Mutlu Parkan’ın öğretim üyesi olarak uzun yıllar çalıştığı bölümümüzde “Sinema Kuramları”, “Sinema Estetiği ve Godard”, “Brecht Estetiği ve Sinema”, “Ekonomi Politik, Sinema ve Gerçek-lik” vb. konularda dersler, konferanslar vermiş, kitaplar yazmış olmasıdır.

Alman ekolünden gelen Parkan, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun olduktan sonra Paris, Berlin ve Cenevre’de sinema kuramı, sinema estetiği üzerine araştırmalar yapmış, ardından yazdığı Sinema Estetiği ve Godard; Brecht Estetiği ve Sinema kitapları ile sinemaya ve sinemayı anlamamıza büyük katkı sağlamıştır.

SineMasal ilk sayıdan bu yana ve seçtiği dosya konuları bağlamında, değerlendirdiği yazıların sinema ile doğrudan bağlantılı olması yönünde bir tavır belirlemiştir. Anı sayısı olarak tasarlanan bu sayıda, Mutlu Parkan’ın öğrenciliği döneminde Vasıf Öngören ile yaşadığı Birlik sahnesi deneyimi ve ‘Brecht Kuramı’ üzerine tiyatro çalışmaları ve Brecht’in Tiyatro kuramcısı olması sebebiyle bu sayıya özel olarak yazı kurulumuz, Brecht ve Tiyatro konulu iki yazıyı da kabul etme kararı almıştır.

Ümit Ünal’ın, Mutlu Parkan üzerine kaleme aldığı giriş yazısı ile başlayan 5. sayıda, “Bertolt Brecht’in Tasarımcılarından Biri ve Modern Fotomontajın Yaratıcısı: John Heartfıeld ” – “Sinematografik ve Teatral Anlatım İlişkisi Bağlamında Bir Tasarım Süreci Bertolt Brecht & Elisabeth Hauptmann’ın ‘Mutlu Son’ Oyunu” – “Brecht Estetiği ve Cafer Panahi Sineması -Ayna”, Sinemada “Gösterme”ye Rakip Olarak “Anlatma”: Yeşilçam Filmlerinde Diegetik Anlatım, Anlatıcı Türleri ve İşlevleri”, Brecht Estetiği Üzerinden Pedro Almodóvar’ın Sinir Krizinin Eşiğindeki Kadınlar’ filminin incelenmesi, Fassbinder’in In Einem Jahr Mit 13 Monden filmindeki Brechtyen estetiği mercek altına alan Epik, Melodramatik ve Diyalektik isimli çalışma, Brechtyen Bakış Açısı Üzerinden Abbas Kiyarüstemi Sinemasının Estetik Unsurları, Genç Sinema Üzerine…, Enis Rıza ile Mutlu Parkan Söyleşisi, Görünenin Ardındaki Gerçeğe Bakma Denemesi: ‘Gölgeler İçinde’ adlı makaleler yer almaktadır.

SineMasal-Brecht’e yazıları ile destek veren yazarlarımıza, bu kitabın yayına hazırlanması sürecinin başından beri desteklerini esirgemeyen tüm yazı kurulumuza, özel desteği için Sabire Soytok’a, başından beri bize destek olan Sayın Taşkın Takış’a ve Doğu Batı Yayınları’na teşekkür ederiz.

SineMasal

 

SineMasal-Toplumsal Cinsiyet
Ortak Kitap 6. Cilt Çağrı Metni

 

Her sayısını ayrı bir konuya ayıran SineMasal, 6. sayısının konusunu Toplumsal Cinsiyet olarak belirledi. Konularını tematik bir çerçevede kavramsal bir bağlama oturtarak tartışmaya açan ortak kitap, bu kez disiplinler arası güncel bir kavramı sinema ekseninde inceleme çabasında. Geçmişte olduğu gibi günümüzde de “cinsiyet” ve “toplumsal cinsiyet” kavramları pek çok disiplin tarafından sıkça gündeme getirilerek tartışılmaktadır. Sinema alanında da çoğu kez ele alınan bu kavram hâlâ güncelliğini korumaktadır. Bunun nedeni, aşağıda araştırmacılara da alan açmak için sorulan soruların çoğunun henüz yanıtlarının verilmemiş olmasında aranabilir.

Biyolojik ve toplumsal yapı bakımından iki ayrı biçimde ele alınarak incelenen bu kavramlara bakıldığında, cinsiyet (sex) biyolojik olarak bireyin kadın ya da erkek olarak doğması ile tanımlanırken, toplumsal cinsiyet (gender) ise bireyin doğması ile başlayan ve ilerleyen süreçte toplumsal rollerin edinilmesi ile tanımlanmaktadır. Bu nedenle birbirinden ayrılarak incelenmesi gerekmektedir. Bireyin içine doğduğu toplumsal yapı ve kültürel kodlarla şekillenen toplumsal cinsiyet (gender) rolleri sonradan edinilir ve bireylerin rollerinin tanımlandığı alanı ifade eder. Toplumların yapısından kaynaklanan hassasiyetlerine, norm ve değerlerine, kültürlerine göre öğrenilen ve zamanla benimsenen toplumsal cinsiyet ve rol davranışları, toplumsal cinsiyet rollerinde farklılıklar yaratır ve bu farklar toplumsal cinsiyet eşitsizliğini yaratır.

Özellikle ataerkil toplumlarda karşımıza çıkan erkekler ve kadınlar arasındaki rol ve davranış farklılıkları, toplumsal ve kültürel olarak inşa edilmiş farklılıklardır ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği olarak tezahür ederken, biyolojik ve toplumsal cinsiyet arasındaki ayırımı da ifade eder. Bu sebeple kadınlar ve erkekler arasındaki farkların biyolojik koşullardan değil de kültürel koşullardan ortaya çıktığını söylemek mümkündür.

Sömürüye dayalı toplumsal yapı sistemlerinde cinsler arasında eşitsiz bir durum yaratan bu farklılıklar sonucunda ortaya çıkan cinsiyet eşitsizliği kavramı, bireylerin cinsiyetlerine göre maruz kaldıkları eşit olmayan davranışlar, tutumlar ve bakış açılarını anlatmak için kullanılır. İdeolojik bakışın aksine, biyolojik ve genetik olmaktan çok, toplumsal ve kültürel kodlara göre şekillenen toplumsal cinsiyet ve rol davranışlarının sonradan öğrenildiği bir gerçektir.

Sinema ile toplumsal cinsiyet kavramının birbiriyle kesişen nitelikleri vardır; ikisi de roller üzerinden kurulur, ikisi de bir kurguya dayanır, ikisi de bir zihniyetin tezahürüdür. Ayrıca her ikisi de temsil ile, duygusal deneyim ile gerçeklik kazanır. Egemen sinema, basmakalıp toplumsal cinsiyet rollerini doğallaştırarak, meşrulaştırıp yeniden üretmektedir. Ancak, toplumsal cinsiyet dinamik yapısı ile tersine döndürülebilir. Yeni anlamlarla yeniden anlam kazanabilirken ve sinemasal anlatı da bu örüntüye bir araç olarak müdahale etme potansiyelini elinde bulunduruyorken, özellikle 1970’lerin başından beri sinema ve toplumsal cinsiyet ilişkisine dair pek çok soru akla gelebilir.

Sinemasal deneyime damgasını vuran ‘görsel haz’dan bu yana eril bakış morfolojik değişime uğramış olabilir mi? Ya da bu bakış gerçekten –tarihin herhangi bir anında– başat bir konuma sahip olabilmiş miydi? Sinemasal temsilde kadınsı olan neydi ve hangi kadını tasvir ediyordu? Toplumsal cinsiyet rollerini yeniden üreten filmsel bir anlayışı tersine çevirmek için gereken tek çözüm geleneksel anlatı biçeminin tüm kalıplarını yok etmek mi? Güçlü kadını merkeze alan filmlerdeki kadının toplumsal cinsiyet skalasındaki konumu tartışmaya açık mıdır? Temsil anlamındaki tek açmaz heteronormatif anlayış mıdır? gibi pek çok yeni soru eklenebilir.

Ortak kitabımız SineMasal, bu sayıda toplumsal cinsiyet kavramının sosyolojik, ideolojik, felsefi ve tarihsel olarak sinemasal tezahürlerini, kullanım alanlarını, mücadele sahalarını tartışmaya açmak, dikkatleri bedenlerin temsiline ve biyolojik cinsiyetlerden bağımsız olarak beden kavramına çevirmek, ‘eksik’ olanın nerede ve kimde aranması gerektiğine dair fikirlere alan açabilme imkanı sunabilmek adına, sinemasal toplumsal cinsiyete dair sözü olan tüm kesimlerden bu tartışmalara yeni sorularla katkı verecek yazıları heyecanla bekliyor…

İlk 5 sayıda olduğu gibi, bu sayıda da bize güvenen ve destek veren Doğu-Batı Yayınları’na çok teşekkür ediyoruz.

Yazılarınızı sinemasalkitap.com sayfamızda belirtilen yazım kuralları çerçevesinde sinemasal@sinemasal.com adresine 15 Haziran 2023 tarihine kadar gönderebilirsiniz.


SineMasal