İdrak edilebilir şeylere yani hakikate yükselmek için duyularla kavranabilir şeyleri aşmayı başardığında zihin, insanın doğuştan sahip olduğu iç ışığa başvurur. Buradaki ilâhi ışık, duyularla algılamanın hiç payının olmadığı bir bilgi düzenine aittir. “Aristoteles’in bilim dilini ve Platon’un ideaları açımlayan vahiy dilini” konuşabilen Augustinus’un başardığı sentezi, yani idealar aracılığıyla zihnin aydınlanması öğretisini, Bonaventura da benimsemiştir. İki ayrı uç arasında merkez olan zihin, başka deyişle insan ruhu, üst veçhesiyle Tanrıya, alt veçhesiyle de nesnelere yönelir. Dolayısıyla “Aristoteles’i ya da Platon’un formlarını göz ardı etmek insan doğasının iki yönünden birini unutmak anlamına gelir.”
Esere adını veren “yolculuk” (itinerarium) sözcüğü Hıristiyanlık terminolojisinde iki ayrı tanıma karşılık gelir. Bunların ilki, bir seyahatin güvenli geçmesi için edilen dua; diğeri ise kutsal hac yolculuğunun kendisi ya da bu yolculuğun tarifidir. Bonaventura’nın öğretisi, insan zihninin Tanrıya doğru yürüdüğü güzergâhı sunar. Aydınlatıcı bu yolda, inanan ve inandığı şeyi de anlamaya çalışan kişi devşirdiği tüm bilgilerde Tanrının emarelerini bulabilir.
- Yazar: Bonaventura
- Kitabın Başlığı: Zihnin Tanrıya Yolculuğu
- Latince Metin: Itinerarium Mentis in Deum
- Çeviren: Levent Keskin [Latince]
- Yayına Hazırlayanlar: Taşkın Takış, Ufuk Coşkun
- Kapak Tasarımı: Mr. Z & Z
- Dizi Bilgisi: Doğu Batı Yayınları - 435; Felsefe Dizisi - 123
- Basım Bilgileri: 1. Basım: Ekim 2024
- Sayfa Sayısı: 93
- ISBN: 978-625-8123-97-5
- Boyutları: 13,5 x 21
- Kapak Resmi: Rosso Fiorentino, "Lavta Çalan Kerubi Meleği", Uffizi Galerisi/Floransa, 1521.
Çevirmenin Önsözü (Eser ve Döneme Dair Sunuş)
Zihnin Tanrıya Yolculuğu
Itinerarium Mentis in Deum
Önsöz
Bölüm Başlıkları
I. Tanrıya Manevi Yükselişin Basamakları ve Evrendeki Emareleri
Vasıtasıyla Tanrının Tefekkürü
II. Duyumlanabilir Maddi Dünyamız Üstündeki Emareleri Vasıtasıyla
Tanrının Tefekkürü
III. Doğal Gizil Gücüyle Belli Ettiği Sureti Vasıtasıyla Tanrının
Tefekkürü
IV. Bahşettiği Lütuflarıyla Tazelenen ve Güçlenen Suretinde
Tanrının Tefekkürü
V. Tanrının Başlıca Sıfatı Olan “Varlık” Vasıtasıyla Kutsal
Birliğin Tefekkürü
VI. Gene Tanrıya Ait Olan “İyilik” Sıfatı Vasıtasıyla En Mukaddes
Teslis’in Tefekkürü
VII. Aklın Geçici Olarak Dinlenmeye Çekildiği,
Sevgi ve Heyecanların Ruhsal Bir Edimle Tamamen Tanrıya Kavuştuğu, Zihinsel ve
İçrek Yolculuk
Latince Lügatçe
Kaynakça
Bonaventura
Ortaçağ Hıristiyan Felsefesi’nde yüksek skolastik dönemin
ilk büyük düşünürü ve aynı zamanda Fransisken geleneğin en dikkate değer
isimlerinden biridir. Asıl adı Giovanni Di Fidanza’dır. 1221 yılında İtalya’nın Latium Bölgesi’ndeki Viterbo vilayetine bağlı Bagnorea (bugünkü
Bagnoregio) kasabasında doğdu. 1235’te Paris’e gitti, önce Sanatlar Fakültesi’ne
girdi. 1243 yılında (kimi kaynaklara göre 1238 yılı) Bonaventura adıyla Fransisken tarikatına katıldı. Yine 1243 tarihinde Paris Üniversitesi’nde
Hales’li Alexander (Alexander Haliensis) ve Rochelle’li Jean’ın (Johannes de Rupella) öğrencisi olarak teoloji eğitimine başladı. Platoncu, Yeni Platoncu ve Augustinusçu
gelenekle birlikte, bundan sonra egemen olacak Aristotelesçi geleneği öğrendi.
Buradan 1248 yılında mezun oldu. 1248 ile 1255 yılları
arasında Paris Üniversitesi’nde ders verdi. Bu arada
1253 yılında Paris’teki Fransisken
topluluğunun başkanı oldu. 1255’te bilim doktoru oldu. 1257 yılında Paris Üniversitesi’nin
Teoloji Kürsüsü’ne atandı. Aynı yıl Fransisken tarikatının başına getirilince üniversitedeki eğitim faaliyetlerinden ayrılmak zorunda kaldı.
Kilise çevrelerinde yükselerek 1273 yılında önce piskopos, sonra da kardinal oldu. II.
Lyon Din Şûrası’nın (Konsil) sonlarına
doğru 1274 yılında hayatını kaybetti. Ölümünden sonra 1482 yılında Papa Sixtus IV tarafından tarafından
azizlik mertebesine yükseltildi. 1588 yılında da Papa Sixtus V tarafından gıyabında Doctor Ecclesiae Universalis akademik
ünvanı verildi. Aziz Bonaventura’nın en bilinen öğrencileri
Arras’lı Eustache (1225-1291), Bruges’lü Gauthier
(Gualterus Brugensis) (1227-1307) ve Aquasparta’lı
Matta’dır (Matteo di Aquasparta) (1240-1302).
Çok sayıda eseri ve değişik gelenekleri uzlaştırma yeteneğiyle seçkinleşmiştir. Itinerarium Mentis in Deum (“Zihnin Tanrı’ya Yolculuğu”) çalışmasının yanısıra, diğer önemli eserleri arasında Commentarii in Quattuor Libros Sententiarum
Petri Lombardi (“Petrus Lombardus’un Dört Sententia Kitabı Üzerine Yorumlar”), Breviloquium (“Kısa Söyleşiler”), De Reductione Artium ad Theologium
(“Sanatların Teolojiye İndirgenmesine Dair”), Lignum Vitae (“Hayat Ağacı”), De Triplici Via (“Üçlü Yol Hakkında”) yer almaktadır.
Levent Keskin
1987 yılında ODTÜ, İdari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve
Kamu Yönetimi Bölümü’nden mezun oldu. Özel sektörde çalıştı. 2003-2007 yılları
arasında İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Eskiçağ Dilleri ve
Kültürleri, Latin Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde lisans programını bitirdi. Aynı
üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde “Sürgün Sonrası Eserlerinde
Ovidius’un Ruh Hali ve İmparator Augustus ile Çatışması” tezi ile 2010 yılında
yüksek lisans, “Urbanitas’ı Anlamada Petronius’un Satyricon’u Üzerine Bir
Karakter Çözümlemesi” tezi ile de 2015 yılında doktora programlarını tamamladı.
Latince’den Genç Plinius’un Mektupları (I-IV) (2018), Attika Geceleri
(Seçmeler) (2021), Kısa Roma Tarihi (2022) ve İyilikler Üzerine
(2023) çevirileri Doğu Batı tarafından yayımlandı.
