İnisiyasyon, Âyinler, Gizli Cemiyetler

Önsöz

Giriş

Bölüm I
İlkel Dinlerde Erinlik Âyinleri ve Kabile İnisiyasyonları

Ön Açıklamalar

Avustralya İnisiyasyonları: Kutsal Arazi

Anneden Ayrılma

Kurnailerin Jeraeil’i

Daramulun ve Yuinlerde İnisiyasyon

İnisiyatik Ölümün Sembolizmi

İnisiyatik Sınavların Anlamı

İnisiyasyon ve Kolektif Yenilenme

Bölüm II
İlkel Dinlerde Erinlik Âyinleri ve Kabile İnisiyasyonları (Devam)

İnisiyatik Sınavlar: Bullroarer ve Sünnet

Sübensiziyonun Sembolizmi

Ateş Toprakları’nda İnisiyasyon

İnisiyatik Ölüm Senaryosu

Bir Canavar Tarafından Yutulma

Tecellinin Dereceleri

Bölüm III
Erinlik Âyinlerinden Gizli Kültlere

Genç Kızların İnisiyasyonu

Kadın İnisiyasyonlarında Dereceler

Kunapipi

“Regressus ad uterum”un İnisiyatik Sembolizmi

Hintli İnisiyasyonlarda Yeni Doğuş Sembolizmi

Embriyolojik Sembolizmin Çoklu Değeri [plurivalence]

Bölüm IV
Bireysel İnisiyasyonlar ve Gizli Cemiyetler

Cehenneme İniş ve Kahramanlık İnisiyasyonları

Simplegat Kayalarının Sembolizmi

Bireysel İnisiyasyonlar: Kuzey Amerika

Kwakiutl Dans Eden Cemiyetleri

Gizli Cemiyetler ve Männerbünd

Kızılderililerde Ritüel Olarak Ağaçlara Tırmanma

Gizli Kadın Cemiyetleri

Düşmanlık ve Karşılıklı Çekim

Bölüm V
Askerî İnisiyasyonlar ve Şamanik İnisiyasyonlar

Berserkr Olmak

Cuchulainn’in İnisiyasyonu

Büyüsel Sıcaklığın Sembolizmi

Şamanik İnisiyasyonlar

Sibiryalı Şamanların İnisiyatik Sınavları

İnisiyasyon Âyinleri

Vecd Teknikleri

Avustralyalı Medicine-Menlerin İnisiyasyonu

Üst Kültürlerin Etkileri

Bölüm VI
Büyük Dinlerde İnisiyatik Temalar

Hindistan

Eski Yunanistan’da Erinlik Âyinlerinin İzleri

Eleusis ve Helenistik Gizemler

Hıristiyanlık ve İnisiyasyon

Hıristiyan Avrupa’da İnisiyatik Motiflerin Var Olmaya Devam Etmesi

İnisiyatik Motifler ve Edebî Temalar

Son Gözlemler

Son Söz

Kaynakça

Dizin

Önsöz

Bu ince kitapta 1956 sonbaharında Chicago Üniversitesi’nde verme şerefine nail olduğum “Patterns of Initiation” başlığı altındaki “Haskell Okumaları”nı [Haskell Lectures] biraraya getirdik. Metni baskıya vermeden önce bir Giriş bölümü, birkaç dipnot ve bibliyografik bilgiler ekledim, ama sözlü üslubun gerekli kıldığı sunumu korudum. Tasarlandığı şekliyle bu ince kitap insanlığın manevi tarihine ilgi duyan uzman olmayan okurlara yöneliktir. Bu yüzden inisiyasyon gibi karmaşık bir olgunun sadece ana hatlarını çizmekle yetindim; öbür türlü iki ya da üç kat daha hacimli bir kitap yazmak gerekirdi. Ayrıca eserde yer alan bazı konular önceki eserlerimde de ele alınmıştı: Şamanizm. İlkel Esrime Teknikleri [Le chamanisme et les techniques archaïques de l’extase, Paris, 1951], Yoga. Ölümsüzlük ve Özgürlük [Le Yoga. Immortalité et liberté, Paris, 1954], Demirciler ve Simyacılar [Forgerons et Alchimistes, Paris, 1956]. Bu konu hazırlamakta olduğum Ölüm ve İnisiyasyon başlıklı kitabımda tekrar işlenecektir.

1956 Haskell Okumaları’nı bana tahsis ettikleri için Chicago Üniversitesi rektörüne, “Haskell Lectures” komitesine ve Chicago Üniversitesi Teoloji Fakültesi dekanına burada teşekkür etmek isterim.

Burada okunacak metinde Harper’ın Doğuş ve Yeniden Do­ğuş (New York, 1958) başlığıyla yayımladığı İngilizce versiyonuna göre ufak tefek farklılıklar mevcuttur. Her zamanki gibi değerli ve bilge dostumuz Dr. Jean Gouillard, Fransızca metnin okuma ve düzeltme işlerini üstlendi; burada en içten minnettarlığımı kabul buyursun.

Mircea Eliade.
Paris-Chicago
1956-1957

Not: Bu yeni basımı fırsat bilerek metinde bazı düzeltmeler yaptık. İnisiyasyona ilişkin yeni yayımlanmış eserlerin kaynakçası, eserimiz La Nostalgies des origines’de (Gallimard, 1971, s. 230-244) ve George Weckman’ın makalesi “Understanding Initiation”da (History of Religions, c. X, 1970, s. 62-79) belirtildi.

Mircea Eliade (1907 - 1986)

Romanya’da doğmuş bir dinler tarihçisidir. Ama bundan fazlasıdır da: Felsefe­ci, kur­­­maca yazarı ve üniversite hocasıdır. Eliade’nin din üzerine ­incelemeleri, özellikle de kutsallığın tezahürleri üzerine çalışmalarıyla geçerliğini bugün bi­le koruyan bir pa­radigma geliştirmiştir. Bükreş Üniversitesi’nde felsefe eğitimi al­mıştır. 1928 yılında Kalküta Üniversitesi’nde Sanskrit öğrenmek ­üze­re Hindistan’a gitmiştir. Burada Hint felsefesi üzerine de çalışan Eliade Hi­ma­layalarda altı aylık inzivaya çekilmiştir. Buradaki döneminde Gandhi ile de şah­sen tanışmıştır. Romanya’ya döndükten sonra Yoga: Hint Mistisizminin ­Kökenleri Üzerine Bir Deneme başlıklı teziyle doktorasını tamamlamıştır. Bu tez ­da­ha sonra Fransızca olarak yayımlanmıştır. 1945 yılında Paris’te Sorbonne Üni­versitesi’nde İnsan Bilimleri Yüksek Araştırmalar Enstitüsü’nde çalışmaya başla­mıştır. 1956 yılından emekli olduğu 1985 yılına dek Chicago Üniversitesi’nde din­ler tarihi alanında çalışmalarını sürdürmüş ve ders vermiştir. 1986’da Chicago’da hayata gözlerini yummuştur. Eliade’nin din çalışmalarına en büyük katkısı geliştirdiği Ebedi Dönüş teorisi olmuştur. Eliade’ye göre, yalnızca Kutsal’ın ve bir şeyin ilk ortaya çıkışının değeri vardır; bu nedenle, değer taşıyan sadece Kut­sal’ın ilk ortaya çıkışıdır. Mitler ise Kutsal’ın ilk ortaya çıkışını tanımlar. Öyleyse mitsel zaman Kutsal’ın zamanıdır.

Eliade’nin dinsel simgeler ve mit alanındaki incelemelerinde sosyal bilim ala­nında 50’yi aşkın kuramsal çalışması vardır. Ayrıca edebiyat alanında da çeşitli eserler vermiştir. Çalışmalarını Fransızca, İngilizce ve Rumence kaleme al­mış­tır. Başlıca eserleri: Le Mythe de l’Éternel Retour (Sonsuz Dönüş Mitosu), Le Sacré et Le Profane (Kutsal ve Dindışı), Images et Symboles (İmgeler ve ­Simgeler), Traité d’histoire des religions (Dinler Tarine Giriş), Shamanism: Archaic Techniques of Ecstasy (Şamanizm: İlkel Esrime Teknikleri), A History of Religious Ideas (Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi).

Ayşe Meral

1971 doğumlu ve 1990 yılına kadar Fransa’da yaşayan Ayşe Meral, Galatasaray Lisesi’nden mezun olduktan sonra İstanbul Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünde eğitimini sürdürmüştür. 1995 yılından itibaren çeşitli Fransızca eserleri Türkçeye kazandırmıştır. Çevirdiği ­kitaplardan bazı­ları: Étienne Gilson, Ortaçağ’da Felsefe; Jean-Jacques Rousseau, Toplum Sözleşmesi; Voltaire, Candide; Mircea Eliade, Ebedi Dönüş Miti; Étienne de La Boétie, Gönüllü Kulluk Üzerine Söylev; Gilles Deleuze, Proust ve Göstergeler; Aliocha Wald Lasowski, Althusser ve Biz.