Notlar: İç Savaş Üzerine

ÖNSÖZ

Neredeyse 20. yüzyıla kadar büyük adamların icraatlarından, savaşlardan ve siyasi olaylardan ibaret olmuş tarih bilimi, postmodernist yeni alanlarla birlikte bambaşka bir çehre edindi. Fakat tarih biliminin gözde alanlarından siyaset, savaş ve büyük adamların icraatları, yepyeni bakış açılarıyla yeniden değerlendirildikçe sanki eski popülerliğini yeniden kazanmaktadır şu yıllarda. Bir iç savaştan muzaffer çıkmış bir dâhi tarafından tarihe geçilmiş olan metnin elinizde tuttuğunuz çeviri çalışması, içerisinde bulundurduğu son derece kaydadeğer bilgiler ve kimi zaman aksi kanıtlanamayacak iddialarla dolu olduğundan ötürü yaklaşık bir yıllık süreç içerisinde yalnızca kuru bir çeviri metin olmaması değil, ayrıca yeni bir bakış açısıyla yorumlanmış neredeyse bir tarih eseri niteliğinde olması amacıyla hazırlandı. Orijinal dilinden çevirisinin ilk defa Türkçeye kazandırıldığı bu eser, ayrıca Roma Tarihi için Türkçede neredeyse bakir bir alan olan, kanımca en önemli Roma iç savaşını öncesi ve sonrasıyla, hukuki süreciyle, notları ve antik-modern olmak üzere mümkün olduğunca fazla dış kaynakların notları ve yorumlarıyla ele alarak sunuldu. Bununla birlikte, Caesar’ın ilk metni olan Notlar – Galya Savaşı Üzerine’de olduğu gibi muharebe koşulları ve orduya yönelik notlar olmasının yanında, Notlar – İç Savaş Üzerine’de özellikle Roma hukuku ve iç savaş öncesi ve dönemi hukuki ortamı aktarılmaya çalışıldı. Son olarak, Caesar’ın dâhiyane yazarlığının her satırında hissedildiği metin, çeviride ve diğer notlarda edebiyatın ve retoriğin ne denli önemli olduğunu ve ne kadar ustaca kullanıldığını gösterebilmek amacıyla değerlendirildi.

Latince ve tarih öğrenimimde beni geliştirip eğiten ve ufkumu açan değerli hocalarım Prof. Dr. Bedia Demiriş, Dr. Öğr. Üyesi Ekin Öyken, Prof. Dr. Mustafa Hamdi Sayar ve Dr. Öğr. Üyesi Gürkan Ergin’e bilhassa bu çalışmaya verdikleri büyük katkıdan dolayı teşekkür ederim. Ayrıca, her zaman yanımda olmuş, kişiliğiyle daima bana ilham veren çok değerli Zeynep Balcı’ya da ayrı teşekkürlerimi sunarım. Bunun dışında bu esere ve şahsıma sağladıkları katkılardan ötürü değerli dostlarıma, aileme ve diğer herkese teşekkür ederim. Faydalı olabilmesi amacıyla.

Samet Özgüler
Ankara, 2018

Gaius Iulius Caesar (MÖ 100 - 44)

MÖ 100 yılında Roma’da doğdu. Güçlü bir hatip, yazar, politikacı ve askeri lider olan Caesar, halkçı bir politika izledi. Siyasi kariyerinin doruğuna MÖ 59 yılındaki konsüllüğü döneminde erişti ve bir sonraki yıl Galya’ya prokonsül olarak atandı. MÖ 51 yılında Galya’yı tamamen fethetti, daha sonra Roma Senatosu ile anlaşamayınca Pompeius ile savaştı, iç savaşın galibi olduktan sonra diktatör oldu. Birçok reform gerçekleştirdi, kendisini istemeyen bir grup tarafından MÖ 44 yılında bir senato oturumunda hançerlenerek öldü. Askerî yetenekleri, siyasi kariyeri, savaş notları ve daha birçok niteliğiyle, unutulmayan ve büyük iz bırakmış bir şahsiyet olmuştur.